ครองศักดิ์ สงรักษา

กรมส่งเสริมการเกษตร สนองพระราชดำริ โครงการ “ทหารพันธุ์ดี” จังหวัดอุดรธานี เสริมความรู้ด้านเกษตรแก่กำลังพล เน้นผลิตเมล็ดพันธุ์ผักคุณภาพ กำจัดศัตรูพืชแบบผสมผสาน พร้อมขยายผลสู่เกษตรกรและชุมชนต่อไป

นายครองศักดิ์ สงรักษา รองอธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตร กล่าวว่า กรมส่งเสริมการเกษตรได้ร่วมดำเนินโครงการเพื่อสนองพระราชดำริ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ในโครงการทหารพันธุ์ดี ณ ค่ายพระยาสุนทรธรรมธาดา จังหวัดอุดรธานี ตั้งแต่ ปี 2564 โดยการสนับสนุนปัจจัยการผลิต เพื่อปรับปรุงพื้นที่รกร้าง พัฒนาความอุดมสมบูรณ์ของดินในพื้นที่ 20 ไร่ 3 งาน 64 ตารางวา ได้แก่ สนับสนุนวัสดุการเกษตรและอุปกรณ์ประกอบโรงเรือน วัสดุอุปกรณ์เพื่อจัดทำแปลงผลิตเมล็ดพันธุ์พืชพระราชทาน และเมล็ดพันธุ์ผัก สมุนไพร และวัสดุสำหรับ ทำปุ๋ยหมักและน้ำหมักชีวภาพ และถ่ายทอดความรู้

ต่อมาในปี 2565 เกิดการระบาดของเพลี้ยจักจั่นในมะเขือเปราะ และไส้เดือนฝอยศัตรูพืชในถั่วฝักยาว จึงได้จัดอบรมให้ความรู้และฝึกการปฏิบัติแก่กำลังพลที่เกี่ยวข้อง ในเรื่อง การจัดการศัตรูพืชโดยวิธีผสมผสาน ซึ่งประกอบด้วยการวินิจฉัยโรคและแมลงศัตรูพืชที่สำคัญ ประโยชน์ และความสำคัญในการใช้ชีวภัณฑ์ควบคุมศัตรูพืช ได้แก่ เชื้อราไตรโคเดอร์มา เชื้อราบิวเวอเรีย เชื้อราเมตาไรเชียม การผลิตไส้เดือนฝอยศัตรูธรรมชาติ สารสกัดจากสะเดา และการเพาะเลี้ยงแมลงหางหนีบเพื่อกำจัดศัตรูพืช และดำเนินการสำรวจและติดตามสถานการณ์ศัตรูพืชอย่างต่อเนื่อง จนสามารถควบคุมสถานการณ์ได้เรียบร้อย และยังได้สนับสนุนชีวภัณฑ์สำหรับกำจัดศัตรูพืช โดยแบ่งเป็นหัวเชื้อรา จำนวน 60 ขวด เชื้อราพร้อมใช้ จำนวน 150 กิโลกรัม และสารจากสะเดา แบ่งเป็นเมล็ดสะเดาบด จำนวน 10 กิโลกรัม และสารสกัดจากสะเดา จำนวน 350 ลิตร

จากการบูรณาการทำงานร่วมกัน กำลังพลได้นำความรู้ไปขยายผล ในโครงการผลิตเมล็ดพันธุ์ผักพระราชทาน “เพื่อนช่วยเพื่อน” พื้นที่อีสานเหนือ ซึ่งผลิตเมล็ดพันธุ์ผัก 2 ชนิด คือ 1) กระเจี๊ยบเขียว จำนวน 25 กิโลกรัม และ 2) ถั่วพู จำนวน 15 กิโลกรัม เพื่อส่งมอบให้แก่ กองพลทหารม้าที่ 3 ค่ายเปรมติณสูลานนท์ อำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น เพื่อนำเมล็ดพันธุ์ไปบรรจุซอง และทำการแจกจ่ายให้แก่เกษตรกรในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน นำไปเพาะปลูกในครัวเรือน และในอนาคตจะดำเนินการสนับสนุนความรู้การผลิตเมล็ดพันธุ์และต้นพันธุ์ที่มีคุณภาพ โดยใช้กระบวนการป้องกันกำจัดศัตรูพืชด้วยวิธีผสมผสาน และให้มีการขยายผลสู่เกษตรกรและชุมชนต่อไป

นายครองศักดิ์ กล่าวอีกว่า สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงมีพระมหากรุณาธิคุณให้ศูนย์พัฒนาพันธุ์พืชจักรพันธ์เพ็ญศิริ ร่วมกับ กองทัพภาคที่ 3 จัดตั้งโครงการทหารพันธุ์ดี ตั้งแต่ปี 2559 เป็นต้นมา โดยมีวัตถุประสงค์ให้ข้าราชการและทหารกองประจำการที่มีความสนใจด้านการเกษตร ได้มีโอกาสเรียนรู้ขั้นตอนและกระบวนการปลูกพืชผักอินทรีย์ที่ปลอดภัย โดยโครงการทหารพันธุ์ดี ได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี พระราชทานเมล็ดพันธุ์ผัก ซึ่งเป็นเมล็ดพันธุ์ที่มีคุณภาพสามารถเก็บเมล็ดปลูกต่อได้ จากศูนย์พัฒนาพันธุ์พืชจักรพันธ์เพ็ญศิริของมูลนิธิชัยพัฒนามาใช้ในการดำเนินงานโครงการฯ

โดยกรมพลาธิการทหารบก ได้เข้าร่วมโครงการทหารพันธุ์ดี ในปี 2562 และได้รับการอบรมจากศูนย์พัฒนาพันธุ์พืชจักรพันธ์เพ็ญศิริ ปัจจุบันกรมพลาธิการทหารบก ได้เริ่มผลิตเมล็ดพันธุ์ผักทูลเกล้าฯ ถวาย เพื่อพระราชทานแก่ราษฎร และได้ขยายผลสู่ประชาชนรอบค่าย ในโครงการ “บ้านนี้มีรัก ปลูกผักกินเอง” ซึ่งได้รับพระราชทานเมล็ดพันธุ์ผักไปปลูกเพื่อลดรายจ่าย เพิ่มรายได้

ทั้งนี้ กรมส่งเสริมการเกษตรได้ร่วมดำเนินโครงการเพื่อสนองพระราชดำริ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ในการพัฒนาองค์ความรู้ด้านการเกษตร ให้คำแนะนำและถ่ายทอดเทคโนโลยีด้านการเกษตรแก่ทหารกองประจำการให้สามารถพัฒนาอาชีพทางการเกษตรของตนเองได้ ผลผลิตปลอดสารพิษ และมีคุณภาพได้มาตรฐาน และมีการขยายผลสู่ประชาชนบริเวณใกล้เคียง

นอกจากนี้ ยังเป็นการบ่มเพาะเพื่อสร้างทัศนคติที่ดีทางการเกษตร เกิดทายาทเกษตรกรรุ่นใหม่ต่อไป ทั้งนี้ ในปี 2566 มีทหารพันธุ์ดี และทหารกองประจำการ ได้รับการอบรมให้ความรู้และฝึกการปฏิบัติแก่กำลังพล ในกลุ่มเป้าหมาย 38 หน่วยงานเป้าหมาย หน่วยงานละ 20 นาย รวมจำนวนทั้งสิ้น 760 นาย สามารถนำความรู้และเทคโนโลยีที่ได้ไปปรับประยุกต์ใช้ในครอบครัว และสามารถพัฒนาเป็นอาชีพด้านการเกษตรของตนเองและครอบครัว และเกิดการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกันระหว่างทหารพันธุ์ดีและทหารกองประจำการ ให้สามารถสร้างความเข้มแข็งและพึ่งพาตนเองได้