โดย…ดร.นิพนธ์ เอี่ยมสุภาษิต
ในอดีต การสูญพันธุ์ครั้งสำคัญที่สุดเกิดขึ้นบนเกาะเล็ก ๆ หนึ่งในสาเหตุหลัก คือ การนำพาชนิดพันธุ์ที่รุกรานอันเนื่องมาจากกิจกรรมของมนุษย์ ตัวอย่างเช่น หนู ถูกนำพามาที่เกาะโดยไม่ได้ตั้งใจ เมื่อนักสำรวจทางทะเลพยายามสร้างแผนที่โลกเมื่อหลายร้อยปีก่อน จนถึงปัจจุบัน หนูเหล่านี้ได้กลายเป็นภัยคุกคามต่อความหลากหลายทางชีวภาพในท้องถิ่น โดยมีส่วนรับผิดชอบต่อการสูญพันธุ์ของสัตว์เลื้อยคลานร้อยละ 40 – 60 และเป็นอันตรายต่อนกทะเลหลายชนิด
ปัญหาไม่ได้เป็นเพียงการคุกคามของชนิดพันธุ์ที่รุกรานเท่านั้น แต่ยังรวมถึงการแลกเปลี่ยนความเสี่ยงโดยธรรมชาติที่มาพร้อมกับวิธีการควบคุมพวกมัน วิธีการเหล่านี้รวมถึงการวางยาพิษและการฆ่าเพื่อลดจำนวน ซึ่งเป็นอันตรายต่อหนูและมีผลข้างเคียงที่ไม่ตั้งใจสำหรับชนิดพันธุ์อื่นที่อยู่ใกล้เคียง แม้ว่ายาพิษอาจใช้กำจัดหนูได้ แต่ก็สามารถเข้าสู่ห่วงโซ่อาหารและอาจส่งผลกระทบต่อประชากรมนุษย์ในพื้นที่ซึ่งนักวิทยาศาสตร์กำลังมองหาวิธีอื่นในการควบคุมประชากรหนูชนิดพันธุ์ที่รุกราน หนึ่งในเครื่องมือที่พวกเขาสนใจเป็นพิเศษ คือเทคโนโลยีการขับเคลื่อนด้วยยีน หรือ Gene Drive
Gregg Howald ผู้อำนวยการฝ่ายริเริ่มการอนุรักษ์ขั้นสูง (Director of Advanced Conservation Initiatives) กล่าวว่า “นี่คือเครื่องมือที่อาจไม่มีผลกระทบกับชนิดพันธุ์ที่ไม่ใช่เป้าหมายและไม่มีผลกระทบในระบบนิเวศเมื่อเทียบกับการใช้สารกำจัดหนู เครื่องมือนี้มีศักยภาพในการแก้ปัญหาในระดับสูงและแม่นยำ เนื่องจากมุ่งเน้นไปที่ชนิดพันธุ์ กล่าวอีกนัยหนึ่งคือ เราสามารถได้รับประโยชน์จากการกำจัดสัตว์ฟันแทะออกจากเกาะโดยไม่มีความเสี่ยงใด ๆ ที่มาจากเครื่องมือที่ใช้ในปัจจุบัน”
Bridget Baumgartner ผู้จัดการโครงการของ Revive & Restore ตระหนักถึงประโยชน์ของความจำเพาะของการขับเคลื่อนยีน และเน้นย้ำว่าการขับเคลื่อนยีนยังมีมนุษยธรรมมากกว่าเมื่อเทียบกับการเป็นพิษหรือการฆ่าเพื่อลดจำนวน Baumgartner กล่าวอีกว่า สิ่งมีชีวิตที่ไม่ได้เกิดหรือเกิดมาเป็นหมัน จะมีคุณภาพชีวิตที่สูงกว่าสิ่งมีชีวิตที่ถูกล่า หรือถูกฆ่า
ตามที่ผู้เชี่ยวชาญระบุ เมื่อผลการประเมินยืนยันว่าเครื่องมือขับเคลื่อนยีนสามารถนำไปใช้ได้อย่างปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ เครื่องมือเหล่านี้จะกลายเป็นเครื่องมือที่มีค่าในการจัดการกับชนิดพันธุ์ต่างถิ่นที่รุกราน ซึ่งส่งผลให้แนวโน้มการสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพกลับคืนสู่สภาพเดิมในที่สุด
ครับ เป็นอีกแนวทางหนึ่งในการใช้เทคโนโลยีชีวภาพสมัยใหม่ในการแก้ปัญหาชนิดพันธุ์รุกรานที่เป็นอันตรายต่อความหลากหลายทางชีวภาพ
ดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ https://www.youtube.com/watch?v=Hua94Q9evbM