โดย…ดร.นิพนธ์ เอี่ยมสุภาษิต

รายงานปี 2560 จากองค์การอนามัยโลก ได้รายงานว่า โรคติดต่อจากยุง เช่น มาลาเรีย ไข้เลือดออก และชิคุนกุนยา (Chikungunya) ส่งผลกระทบต่อประชากรประมาณ 347.8 ล้านคนในแต่ละปี และเป็นสาเหตุให้มีผู้เสียชีวิตเกือบ 450,000 คน ทำให้ยุงเป็นหนึ่งในสัตว์ที่อันตรายที่สุดในโลก

Kathryn Rozen-Gagnon ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ภาควิชาพันธุศาสตร์ระดับโมเลกุลใน Temerty Faculty of Medicine แห่ง University of Toronto ในประเทศแคนาดา กำลังศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างไวรัสที่มียุงเป็นพาหะกับยุงและมนุษย์ โดยเน้นไปที่ไวรัส เช่น Zika, ไข้เลือดออก และ Chikungunya ซึ่งมี RNA เป็นสารพันธุกรรม และ Rozen-Gagnon ได้สร้างชุดซอฟต์แวร์สากลชื่อ CLIPflexR ซึ่งสามารถช่วยนักวิจัยค้นพบโปรตีนของ RNA เป้าหมาย

การใช้ CLIPflexR ทำให้ Rozen-Gagnon รู้ตำแหน่ง RNA เป้าหมายสำหรับกลุ่มโปรตีนที่จับกับ RNA ที่เรียกว่าโปรตีน Argonaute ซึ่งยุงใช้เพื่อป้องกันตัวเองจากการติดเชื้อไวรัส โปรตีน Argonaute ที่เฉพาะเจาะจงช่วยอำนวยความสะดวกโดยการกำหนดเป้าหมายและทำลาย RNA ของไวรัส ซึ่งช่วยลดการจำลองแบบของไวรัส  เพื่อเพิ่มเข้าไปในชุดเครื่องมือสำหรับการวิจัยยุง Rozen-Gagnon

นอกจากนี้ยังได้พัฒนาระบบแก้ไขยีนด้วย CRISPR เป็นครั้งแรกซึ่งเหมาะสำหรับเซลล์ยุง เครื่องมือใหม่นี้ช่วยให้นักวิทยาศาสตร์ทำการศึกษาทางพันธุกรรมขนาดใหญ่ โดยใช้เซลล์ยุงที่เพาะเลี้ยงในห้องปฏิบัติการเพื่อทำความเข้าใจการทำงานของยีนต่าง ๆ ในการศึกษาเพื่อพิสูจน์หลักการที่ตีพิมพ์ในรายงานทางวิทยาศาสตร์ Rozen-Gagnon และเพื่อนร่วมงาน ได้แสดงให้เห็นว่าระบบ CRISPR ที่ปรับให้เหมาะสมกับยุงนั้นมีประสิทธิภาพและหลากหลาย ระบบยังใช้ส่วนประกอบของ DNA ที่เรียกว่าพลาสมิด (plasmids) ซึ่งมีราคาถูก หาซื้อได้และง่ายต่อการทำและดัดแปลง ดังนั้นจึงมีความคุ้มค่ากว่ารุ่นที่อาศัยโปรตีนบริสุทธิ์ราคาแพง

ครับ เป็นการปรับใช้ การแก้ไขยีนด้วย CRISPR ในงานวิจัยยุง ซึ่งมีศักยภาพที่จะใช้เป็นเครื่องมือในการต่อสู้กับโรคที่มียุงเป็นพาหะ

อ่านเพิ่มเติมได้ที่ https://www.utoronto.ca/news/new-research-tool-tackles-deadly-mosquito-borne-diseases