โดย…ดร.นิพนธ์ เอี่ยมสุภาษิต
ไส้เดือนฝอยถั่วเหลือง (Soybean cyst nematode – SCN) เป็นศัตรูพืชถั่วเหลืองที่สามารถเข้าทำลายถั่วเหลืองพันธุ์ PI 88788 ที่ใช้เป็นพันธุ์หลักในการถ่ายทอดความต้านทานต่อไส้เดือนฝอยถั่วเหลือง ซึ่งคิดเป็นร้อยละ 95 ของความต้านทานในถั่วเหลืองพันธุ์ PI 88788
นักวิทยาศาสตร์จึงต้องทำการวิจัยเพื่อหาแหล่งพันธุกรรมใหม่ของความต้านทาน รวมทั้งกลยุทธ์ในการจัดการความต้านทานต่อไส้เดือนฝอยถั่วเหลือง ใหม่
เป้าหมายคือการระบุยีนต้านทานที่ใช้เป็นทางเลือกและการรวมยีนที่ต้านทานเข้าด้วยกัน ซึ่งเมื่อใช้ในระบบการปลูกพืชแบบหมุนเวียน ก็จะช่วยลดความหนาแน่นของประชากรไส้เดือนฝอยถั่วเหลือง และลดการคัดเลือกจากแรงกดดัน (selection pressure) ของ ไส้เดือนฝอยถั่วเหลืองที่จะปรับตัว
Melissa Mitchum นักไส้เดือนฝอย มหาวิทยาลัยมิสซูรี่ (University of Missouri)กล่าวว่า“เป็นที่ชัดเจนว่ามีการเปลี่ยนแปลงของประชากรไส้เดือนฝอยถั่วเหลือง”
เขาระบุว่า “ทุกๆ 10 ปีที่ได้ทำการสำรวจทั่วทั้งรัฐ ตลอด 30 ปีที่ผ่านมาได้เห็นการเปลี่ยนแปลงของประชากรที่สามารถเข้าทำลายพันธุ์ถั่วเหลืองที่ต้านทาน PI 88788”
ข่าวดีในขณะนี้ คือนักวิจัยของมหาวิทยาลัยกำลังค้นพบความต้านทานทางพันธุกรรมใหม่ ๆ การนำพันธุกรรมใหม่ ๆ ที่ได้มาใช้รวมกัน และการทดสอบยีนต้านทานใหม่
Brian Diers ซึ่งเป็นนักปรับปรุงพันธุ์พืช มหาวิทยาลัยอิลลินอยส์ (University of Illinois) ในสหรัฐอเมริกา และทีมงาน ได้ค้นพบยีนต้านทานใหม่สองชนิดจากถั่วเหลืองป่า (Glycine soja) ที่ได้มีการพิสูจน์แล้วว่า มีประสิทธิภาพเมื่อทำการผสมข้ามไปยังถั่วเหลืองพันธุ์การค้า (Glycine max)
ยีนดังกล่าวนี้จะถูกนำมาใช้ร่วมกับยีนต้านทานอื่นที่มาจากถั่วเหลืองสายพันธุ์ PI 567516C และยีน Rhg1 ที่ได้มาจากถั่วเหลืองสายพันธุ์ PI 88788 เพื่อสร้างเป็นสี่ยีนร่วม (stacked gene)
Brian Diers กล่าวอีกว่า “เราพบว่าการรวมยีนจากแหล่งความต้านทานต่างกันทำให้เราสามารถเพิ่มความต้านทานในระดับที่สูงกว่ามากเมื่อเทียบกับการใช้พันธุกรรมที่มาจากแหล่งเดียว”
ครับ เป็นกลยุทธ์ที่เป็นไปได้ในการพัฒนาพันธุ์ถั่วเหลืองให้ต้านทานต่อไส้เดือนฝอยถั่วเหลืองครับ
อ่านเพิ่มเติมได้ที่ https://www.agriculture.com/crops/soybeans/scientists-discover-new-scn-resistance-sources