โดย…นายสวีสอง

กลับบ้านเกิดครั้งล่าสุดเมื่อเดือนมิถุนายน 2565 ก็ยังเห็นต้น “รสสุคนธ์” ขึ้นเต็มไปหมด ทั้งรสสุคนขาว และสุสุคนธ์แดง เคยเห็นมาตั้งแต่เด็ก ขึ้นสวนมะพร้าว เป็นวัชพืชชนิดหนึ่งที่กำจัดยากพอสมควร แต่ไปดูในตลาดไม้ประดับทั้งที่สวนจตุจักร์ หรือคลอง 15 ปทุมธานี เป็นไม้ประดับราคาหลักร้อยขึ้นไป

รสสุคนธ์ โดยเฉพาะรสสุครธ์ขาว ดอกสวยมากสีขาวบริสุทธิ์ มีให้เราเห็นทั้งปี ถ้าหน้าฝนดอกยิ่งงาม ส่งกลิ่นหอมอ่อนๆ และจะมีแมลงสารสารพัดไปตอมดูดกินน้ำหวาน ทั้งแมลงภู่  ผึ้ง  และมิ้นเป็นต้น

จากเดิมที่คิดว่า รสสุคนธ์ คือวัชพืชที่ทำลายยาก เพราะรากของมันชอนไชไม่ทราบต้นไหนเป็นไหนเต็มไปหมด ซึ่งสมัยเด็กๆเห็นคนแก่คนเฒ่าเอาราก ต้น ไปต้มเอาน้ำมาดื่ม ว่ากันว่าจะขับปัสสาวะได้ดี รักษาโรคหอบหืดแต่ที่ชัดเจนคือมีสรรพคุณทางยาคือดอกที่สวยงามนั่นแหละ สามารถช่วยบำรุงหัวใจได้

บางตำราก็ว่า ช่วยแก้ลมวิงเวียน แก้อาการอ่อนเพลีย โดยใช้ดอกปรุงเป็นยาหอมใช้คู่กับเถาอรคนธ์หรือรสสุคนธ์แดง   ทางทางภาคใต้ ใช้ใบรสสุคนธ์นำมาต้มกับน้ำดื่มแก้อาการสะอึก ,รากนำมาอมช่วยแก้แผลในปากได้ ,แก้อาการตกเลือดภายในปอด ใช้ใบกับราก , ช่วยแก้ฝี แก้บวมได้ ฝีในลำไส้ ทำให้คนนิยมรักษามะเร็งในลำไส้ แถมยังลดคอเลสเตอรอลได้ด้วย

“รสสุคนธ์” อยู่ในวงศ์ “DILLENIACEAE” มีชื่อวิทยาศาสตร์ “Tetracera  Loureinri  Pierre” เป็นไม้เลื้อย เนื้อแข็ง กิ่งเหนียว เปลือกสีน้ำตาลเทา ผิวสาก สมัยเด็กเคยเอาทั้งต้นและใบรูดเหมือกปลาไหล แทนใบเปล

     ใบ เป็นใบเดียว ออกสลับ รูปปร่างยาวรีกว้างราว 4-7 ซม.ยาว 6-15 ซม.ปลายและโคนใบจะออกแหลมๆ ขอบเป็นยักๆเนื้อใบสากสีเขียวหนา

      ดอก  ขึ้นตามซอกใบและปลายกิ่งสีขาว ขึ้นดกกระจายพุ่ม มีกลีบเลี้ยง 5 กลีบ สีเขียวจะทนนานไปเกาะผลจนผลสุก ถัดขึ้นเป็นกลีบดอกสีขาวบาง 5 กลีบเช่นกัน หลุดร่วงง่าย ภายในกลีบจะมีเกสรเป็นเส้นๆกระจายพุ่ม เวลาดอกแตกจะส่งกลิ่นหอมอบอวล เห็นแล้วสวยมากมีทั้งปี

      ผล จะออกตอนดอกร่วง รูปกลมสีจะออกแดง ลูกหนึ่งจะมีเมล็ด 1-2 เมล็ด

ขยายพันธ์ด้วยเมล็ด บางคนตอนกิ่ง ขึ้นทุกสภาพของดิน แต่ชอบป่าละเมาะชายทะเล หรือป่าผลัดใบ เหมาะจะปลูกประดับรั้วบ้าน