โดย…นายสวีสอง

          ที่สวนสะเดาของ “สุธิชาญ สุขจันทา” หรือ “ชาตรี” ที่บ้านกลางดง ต.กลางดง อ.ปากช่อง จ.นครราชสีมา ปกติจะเน้นที่สะเดามันทวายยอดแดง ซึ่งเป็นพืชทำเงินอีกชนิดหนึ่ง แต่ในจำนวนนี้มี “สะดาดำ”ด้วยด้วย ถือว่าหายากอีกชนิดหนึ่ง และสคัญถือเป็นสุดยอดของสมุนไพรที่มีสรรพคุณกว่า 70 อย่าง ปลูกทำเป็นไม้ประดับก็สวยครับ

           “สะเดาดำ” ไม้ยืนต้น ลำต้นสูง 7-10 เมตร  อยู่ในวงศ์ MELIACEAE  เปลือต้นสีน้ำตาลเข้ม แตกกิ่งก้านเป็นทรงพุ่ม ยอดอ่อนและดอกอ่อนกินได้เหมือนกับยอดสะเดาเขียวทั่วไป แต่รสชาติขมติดคอ ใบและดอก สีน้ำตาลคล้ำเกือบดำ

            “สะเดาดำ” มีสารให้ประโยชน์ อาทิ  แอนโทไซยานิน มีคุณสมบัติช่วยขยายเส้นเลือดให้การหมุนเวียนของกระแสโลหิตดีขึ้น ชะลอการเสื่อมของเซลล์ร่างกาย ช่วยลบล้างสารก่อมะเร็ง ช่วยลดความเสี่ยงการเป็นโรคหัวใจและอัมพาต , มีสารอะซาดิแรคติน มีฤทธิ์ในการป้องกันกำจัดแมลงได้หลายรูปแบบ ทั้งฆ่าแมลง ทำให้แมลงไม่ชอบกินอาหาร ยับยั้งการเจริญเติบโตของแมลงเป็นนอกจากนียังสาร นิมบิดิน สะเดามีค่อนข้างสูงกว่าสะเดาธรรมทำให้มีรสขมจัด ช่วยในการเจริญอาหาร

            บางตำราระบุว่า “สะเดาดำ”มีสรรพคุณทางสมุนไพรมากกว่า 70 อย่างโดยเฉพาะดอก และใบ  อาทิ ช่วยบำรุงธาตุในร่างกาย ขับน้ำย่อยอาหารทำให้กระเพาะย่อยอาหารได้ดีขึ้น บำรุงโลหิต บำรุงร่างกาย ช่วยบำรุงสายตา ช่วยเจริญอาหาร   ช่วยแก้กษัยหรือโรคซูบผอม ผอมแห้งแรงน้อย มีสรรพคุณช่วยป้องกันโรคแทรกซ้อนในผู้ป่วยเอดส์   ช่วยลดความเครียด ลดความดันโลหิจสูง ลดน้ำตาลในเลือด    ช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดเนื้องอกและมะเร็ง เป็นต้น

         ใบ เป็นใบประกอบแบบขนนก ออกเรียงสลับ ใบย่อย 7-11 คู่ ใบเป็นรูปใบหอกโค้ง ปลายเรียวแหลม โคนใบเบี้ยว ขอบใบยักยอดอ่อนเป็นสีน้ำตาลคล้ำเกือบดำ

         ดอก ออกเป็นช่อใหญ่ที่ปลายยอด มีดอกย่อยจำนวนมาก ดอกย่อยบานมี 5 กลีบ เป็นสีชมพูอมม่วง มีเกสรตัวผู้สีเหลืองอมส้มจำนวน 10 อัน ดอกบานเต็มที่เส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1 ซม.

         ผล รูปกลมรี ผิวผลบาง มีเนื้อและฉ่ำน้ำ ผลแก่เป็นสีเหลือง มีเมล็ดจำนวนมาก

         ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด ตอนกิ่ง และเสียบยอด สนใจสอบถามคุณชาตรี ที่ ต.กลางดง อ.ปากช่อง จ.นครราชมีมา โทร.06-1883-9130