โดย…สาริทธิ์ สันห์ฤทัย
” หมูเถื่อน หรือที่ผู้เลี้ยงเรียกกันว่า หมูกล่อง เป็นตัวการบ่อนทำลายอุตสาหกรรมการเลี้ยงหมูไทยทั้งระบบ ที่สร้างความความกังวลเรื่องพาหะนำ ASF เข้าประเทศใหม่อีกครั้ง ขณะเดียวกัน ยังทำให้ผู้บริโภคเสี่ยงได้รับสารตกค้างอันตรายจากหมูเถื่อนเหล่านี้ โดยเฉพาะสารเร่งเนื้อแดง ”
ในช่วงที่ภาคการผลิตหมูของประเทศไทยอยู่ในช่วงหัวเลี้ยวหัวต่อมีความพยายามที่จะฟื้นฟูการผลิต หลังจากได้รับความเสียหายจากการระบาดของ ASF ไปกว่า 50 % โดยกลุ่มผู้เลี้ยงรายกลางและรายเล็กหลายรายยังไม่กล้าจะกลับมาเลี้ยงใหม่ แต่ปรากฎว่าราคาเนื้อหมูชำแหละในท้องตลาดทั่วประเทศมีราคาลดลงอย่างมากเหลือกิโลกรัมละ 135 – 145 บาทเท่านั้น ทำให้ผู้เลี้ยงหมูพากันหาสาเหตุและพบว่ามีขบวนการลักลอบนำเข้าหมูชำแหละและเครื่องในจากต่างประเทศ มาจำหน่ายอย่างเปิดเผยทั้งขายปะปนบนเขียงหมูในตลาดสดและการขายผ่านออนไลน์
ด้วยข้อจำกัดด้านการปริมาณเนื้อหมูที่ไม่เพียงพอกับความต้องการบริโภค กลายเป็นช่องทางของการลักลอบนำเข้าหมูเถื่อน ซึ่งเป็นที่ทราบกันดีว่าถูกสำแดงเท็จเป็นปลา อาหารทะเล หรืออาหารสัตว์ มาจากประเทศทางยุโรป อาทิ เยอรมนี สเปน เพื่อหลบเลี่ยงการตรวจ ASF ที่มีการระบาดอยู่มากในยุโรป และยังหลบเลี่ยงการขอใบอนุญาตขนย้ายซากสัตว์จากกรมปศุสัตว์ เมื่อนำเข้ามาแล้วก็เร่งกระจายส่งตามห้องเย็นต่างๆ ทั่วประเทศ บรรดาหมูเถื่อนที่ถูกจับได้ในช่วงที่ผ่านมา จะเห็นว่ามีการบรรจุกล่องสินค้าจากต่างประเทศชัดเจน เดือนละไม่ต่ำกว่า 1,000 ตู้ ทั้งในพื้นที่นครปฐม สมุทรสาคร สมุทรปราการ รวมถึงห้องเย็นทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
แม้ว่ากรมปศุสัตว์และกรมศุลกากร จะออกข่าวกวาดจับหมูเถื่อนของภาครัฐเป็นระยะในช่วงที่ผ่านมา แต่ก็เป็นปริมาณเพียงเล็กน้อย โดยผลการตรวจสอบช่วงเดือนมกราคม – สิงหาคม 2565 ที่ผ่านมา มีการดำเนินคดีกับผู้กระทำผิดจำนวน 8 คดี จากการจับกุมและยึดซากหมูรวม 108,734 กิโลกรัม มูลค่า 20.5 ล้านบาท ซึ่งในความเป็นจริงหมูเถื่อนที่เล็ดลอดเข้าไปประเทศเป็นไปได้สูงว่าจะมีมากกว่าที่จับกุมได้
“หมูเถื่อน” หรือที่ผู้เลี้ยงเรียกกันว่า “หมูกล่อง” เป็นตัวการบ่อนทำลายอุตสาหกรรมการเลี้ยงหมูไทยทั้งระบบ ที่สร้างความความกังวลเรื่องพาหะนำ ASF เข้าประเทศใหม่อีกครั้ง ขณะเดียวกัน ยังทำให้ผู้บริโภคเสี่ยงได้รับสารตกค้างอันตรายจากหมูเถื่อนดังกล่าว โดยเฉพาะสารเร่งเนื้อแดง ซึ่งเป็นภัยร้ายแฝงที่มองไม่เห็น เนื่องจากในต่างประเทศทั้งสหรัฐฯ และบางประเทศในยุโรปยังคงใช้สารเร่งเนื้อแดง หรือสารเคมีในกลุ่มเบต้าอะโกนิสต์ ซึ่งมีฤทธิ์ส่งเสริมการเปลี่ยนไขมันเป็นกล้ามเนื้อ ทำให้มีปริมาณเนื้อแดงเพิ่มข้น และลดปริมาณไขมันลง โดยประเทศไทยได้ห้ามการใช้สารในกลุ่มนี้โดยเด็ดขาด
สำหรับผู้บริโภคหากบริโภคเนื้อหมูที่มีสารเร่งเนื้อแดงตกค้าง จะมีผลต่อการทำงานของระบบประสาทที่ควบคุมการทำงานของกล้ามเนื้อหัวใจ ทำให้กล้ามเนื้อหัวใจเต้นเร็วผิดปกติ หลอดเลือด หลอดลม อาจมีอาการมือสั่น กล้ามเนื้อกระตุก วิงเวียนศีรษะ กระวนกระวายและคลื่นไส้ เป็นอันตรายอย่างมากสำหรับคนที่เป็นโรคหัวใจ ความดันโลหิตสูง เบาหวาน และโรคไฮเปอร์ไทรอยด์ รวมถึงหญิงมีครรภ์
ในส่วนของประเทศไทยถือว่าสารนี้เป็นสารต้องห้าม โดยประกาศกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ห้ามใช้สารกลุ่มนี้ในการผลิตอาหารสัตว์โดยเด็ดขาด และสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) กำหนดให้อาหารทุกชนิดมีมาตรฐาน โดยต้องไม่พบการปนเปื้อนของสารเคมีกลุ่มเบต้าอะโกนิสต์ และเกลือของสารกลุ่มนี้ รวมถึงสารในกระบวนการสร้างและสลาย โดยมีการกำกับดูแลอย่างใกล้ชิด เพื่อให้ประชาชนได้บริโภคอาหารที่ปลอดภัยตามหลักมาตรฐานสากล
อย่างไรก็ตาม พิษภัยจากหมูเถื่อน กับผลกระทบที่จะเกิดขึ้น ทั้งต่อผู้เลี้ยง และผู้บริโภค ที่ไม่สามารถประเมินค่าได้ สมาคมผู้เลี้ยงหมูทั่วประเทศนำโดยสมาคมผู้เลี้ยงสุกรแห่งชาติและสมาคมผู้เลี้ยงสุกรภาคเหนือ ภาคใต้ และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จึงร่วมกันออกแรงกระทุ้งให้รัฐบาลปราบปรามอย่างเข้มงวดและจริงจัง เพื่อปกป้องทั้งผู้บริโภคและอุตสาหกรรมหมูไทย
ส่วนปัญหาเนื้อหมูต่างประเทศที่ทะลักเข้าไทยมาวางขายทางภาคเหนือจำนวนมากนั้น นายสุนทราภรณ์ สิงห์รีวงศ์ นายกสมาคมผู้เลี้ยงสุกรภาคเหนือ บอกว่า ภาคเหนือเป็นพื้นที่ที่ปริมาณเนื้อหมูไม่เพียงพออยู่แล้ว เนื่องจากเป็นพื้นที่แรกที่เสียหายจากการระบาดของโรค ASF ในสุกร จากปกติปริมาณสุกรเข้าโรงฆ่าในพื้นที่อยู่ที่ 2,000-3,000 ตัวต่อวัน และมีการนำเข้าซากสุกรที่เชือดแล้วประมาณ 70-100 ตันต่อวัน
ตั้งแต่กรกฎาคม 2565 มีการนำเข้า “ซากสุกร” ขึ้นมาทางภาคเหนือเพิ่มขึ้นเป็น 160-170 ตันต่อวัน ส่งผลกระทบต่อยอดขายสุกรมีชีวิตในฟาร์มเริ่มออกช้าลง 30% ทำให้ต้องเลี้ยงต่อไปจนมีน้ำหนักมากขึ้น ทำให้ราคาหน้าฟาร์มมีทิศทางที่จะอ่อนตัว และแม้ว่าจะมีการกลับเข้าเลี้ยงหมูขุนเพิ่มข้น โดยผลผลิตยังมีไม่มาก คาดว่าจะพอเพียงในพื้นที่ภายในสิ้นปีนี้ แต่กลับพบว่ามีปริมาณเนื้อหมูในตลาดเพิ่มขึ้นอย่างผิดปกติ และมีราคาที่ต่ำมาก
ถือเป็นผลกระทบโดยตรงจากราคาต่ำของหมูเถื่อน ขณะที่หมูไทยมีต้นุทนสูงจากการเลี้ยงแบบบูรณาการเพื่อป้องกันโรคคุณภาพสูงกว่า ทั้งยังปลอดโรค และปลอดสารเร่งเนื้อแดง
ปัญหาที่เกิดขึ้นไม่ใช่เรื่องเฉพาะของใครคนใดคนหนึ่ง แต่เป็นหน้าที่ของทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องต้องร่วมใจสอดส่องเพื่อปกป้องพี่น้องเกษตรกรผู้เลี้ยงหมูของไทย เพื่อให้ภาครัฐเร่งดำเนินการกวาดล้างขบวนการหมูเถื่อนให้สิ้นซาก ไม่อย่างนั้นจะกลายเป็นการกระหน่ำซ้ำเติมพี่น้องคนไทยกันเองให้ไม่สามารถลืมตาอ้าปากในอาชีพได้อย่างมั่นคง ขณะที่ผู้บริโภคก็ต้องเสี่ยงกับความไม่ปลอดภัยในอาหาร