ครรชิต สุขเสถียร

มกอช. จ่อขยายตลาดส่งออกจิ้งหรีด ในสหภาพยุโรป เล็งเม็กซิโกตลาดใหม่ล่าสุดที่มีศักย์ในการซื้อสูง คาดในปี 2023 ตลาดจิ้งหรีดจะมีมูลค่าราว 4 หมื่นล้านบาท ประกาศพร้อมลุยยกระดับกลุ่มเลี้ยงจิ้งหรีดแปลงใหญ่จิ้งหรีด สู่มาตรฐาน GAP

       นายครรชิต สุขเสถียร รองเลขาธิการสำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ (มกอช.)​ เปิดเผยว่า​ องค์การอาหารและเกษตรแห่งสหประชาชาติ​ หรือ FAO ส่งเสริมให้ประชาชนหันมาบริโภคจิ้งหรีด​ เนื่องจากเป็นแหล่งโปรตีนทางเลือกใหม่ที่มีราคาทางถูก โดยปัจจุบันพบว่า จิ้งหรีดถูกนำไปค้าขายในรูปแบบต่างๆ​ ทั้งแบบสด แช่แข็ง แปรรูปโดยทอด คั่ว หรือบรรจุกระป๋อง รวมถึงทำเป็นผงบด เพื่อเป็นส่วนผสมในการทำเบเกอรี่ และแปรรูปเป็นแป้งจำพวกเส้นพาสต้า​ โปรตีนบาร์ ผงแป้ง ขนมขบเคี้ยว​ และproten shakes ซึ่งกลุ่มประเทศ สหภาพยุโรป สหรัฐอเมริกา แคนาดา เอเชียตะวันออก ละตินอเมริกา แอฟริกาและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้  ต่างให้ความสนใจต่อการบริโภคเป็นอย่างมาก

      จากข้อมูลผลการศึกษาคาดการณ์ว่าตลาดแมลงรับประทานได้ทั่วโลกจะมีอัตราการเติบโตระหว่างปี 2018-2023 คิดแบบ Compound Annual Growth Rate (CAGR) ที่ร้อยละ 23.8 และคาดว่าในปี 2023 ตลาดจะมีขนาด 37,900 ล้านบาท (ข้อมูลจากบริษัท Research and Markets)

       ดังนั้น ทาง มกอช. เล็งเห็นถึงศักยภาพและความเป็นไปได้ของตลาดแมลงเพื่อการบริโภค จึงเร่งส่งเสริม ผลักดันการเปิดและขยายตลาดการส่งออกสินค้าแมลงจิ้งหรีดและผลิตภัณฑ์ โดยมุ่งเป้าการเปิดตลาดไปยังสหภาพยุโรปและประเทศเม็กซิโกซึ่งเป็นตลาดใหม่  ซึ่งปัจจุบัน มกอช. ร่วมกับกรมปศุสัตว์และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ได้ดำเนินไปแล้ว ในการผลักดันแก้ไขพระราชบัญญัติโรคระบาดสัตว์ เพื่อเพิ่มเติมจิ้งหรีดในนิยามการกำกับควบคุมของกฎหมาย เพื่อสร้างความมั่นใจด้านความปลอดภัยอาหารสำหรับผลิตภัณฑ์จิ้งหรีด 

        รวมทั้งจัดทำข้อมูลกฎหมายว่าด้วยด่านนำเข้า (Official Control) หากผ่านการพิจารณาเตรียมประกาศอนุญาตอย่างเป็นทางการใน Official Journal (ราชกิจจานุเบกษา) ของสหภาพยุโรป ภายในปี 2563 อาจส่งผลให้ไทยสามารถส่งออกผลิตภัณฑ์จิ้งหรีดไปยังสหภาพยุโรปได้​ และกฎหมายว่าด้วยการขึ้นทะเบียนอาหารใหม่ (Novel Food) ที่คาดว่าจะแล้วเสร็จภายในเดือนพฤษภาคม 2563 และใช้เวลาพิจารณาในคณะกรรมการเฉพาะกิจของสหภาพยุโรปอีกไม่เกิน 1 ปี​

     นอกจากนี้ ประเทศเม็กซิโก ถือเป็นตลาดใหม่ที่มีศักยภาพ มกอช. จึงร่วมกับกรมปศุสัตว์ เร่งดำเนินการขอเปิดตลาดรายการสินค้าผงแป้งจิ้งหรีดและจิ้งหรีดแช่แข็ง(สะดิ้ง) ของไทยในเม็กซิโก กับสำนักงานแห่งชาติด้านสุขอนามัยความปลอดภัย และคุณภาพของการเกษตรและอาหารของเม็กซิโก หรือ SENASICA แล้วเมื่อวันที่ 27 เมษายน 2563 ขณะนี้อยู่ในระหว่างรอการพิจารณาและการตอบกลับจากทางเม็กซิโก

      อย่างไรก็ตาม​ จากการเร่งผลักดันการเจรจาเพื่อเปิดตลาดสินค้าจิ้งหรีดกับสหภาพยุโรปและเม็กซิโก​ ในรายการสินค้าผงแป้งจิ้งหรีดและจิ้งหรีดแช่แข็งให้สำเร็จแล้ว​ทาง มกอช.ยังมีแนวทางที่จะผลักดันและส่งเสริมศักยภาพเกษตรกรให้สามารถผลิตจิ้งหรีดที่ได้มาตรฐานปลอดภัยตรงตามความต้องการของตลาดและมุ่งสนับสนุนงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับแมลงเพื่อการบริโภคของไทย และการพัฒนาผลิตภัณฑ์​ พร้อมทั้งส่งเสริมขยายของเขตการดำเนินงานสู่ตลาดที่มีศักยภาพอื่น ๆ ผ่านการแสดง roadshow แสดงสินค้า การประชาสัมพันธ์​ รวมถึงพิจารณาดำเนินการในลักษณะเดียวกันกับแมลงที่มีศักยภาพอื่น ๆ เช่น ดักแด้ตัวไหมเพื่อการบริโภค แมลง black soldier fly เพื่อเป็นอาหารสัตว์อีกด้วย”

       นายครรชิต ยังกล่าวต่อว่า มกอช.ได้ประกาศมาตรฐานสินค้าเกษตร​ เรื่อง การปฏิบัติทางการเกษตรที่ดี(GAP)​สำหรับฟาร์มจิ้งหรีด (มกษ.8202-2560) เป็นมาตรฐานทั่วไป เพื่อยกระดับมาตรฐานฟาร์มเลี้ยงจิ้งหรีด ส่งเสริมให้เกษตรกรไทยหันมาเลี้ยงจิ้งหรีดทั้งสายพันธุ์ทองดำ ทองแดง และสะดิ้ง ซึ่งมีกำลังการผลิตจิ้งหรีดรวมมากกว่า 7,000 ตันต่อปี และสามารถป้อนตลาดภายในและต่างประเทศ คิดเป็นมูลค่าประมาณ 1,000 ล้านบาทต่อปี เพื่อเพิ่มรายได้ให้แก่เกษตรกรในช่วงหลังการทำนาหรือในช่วงฤดูแล้ง เนื่องจากประเทศไทยมีศักยภาพและมีความชำนาญในการเพาะเลี้ยงแมลงในเชิงพาณิชย์ เช่น จิ้งหรีด เพราะเป็นแมลงที่เลี้ยงง่าย ใช้พื้นที่และน้ำน้อยในการเลี้ยง ไม่ต้องใช้เทคโนโลยีและต้นทุนในการเลี้ยงไม่สูง จึงเหมาะสมกับพื้นที่แห้งแล้งหรือพื้นที่ชนบท

       โดยที่ผ่านมา มกอช. ได้ดำเนินการอย่างต่อเนื่องในการส่งเสริมความรู้ทางเทคนิคให้แก่เกษตรกรกลุ่มแปลงใหญ่จิ้งหรีดที่ขึ้นทะเบียนกับกรมส่งเสริมการเกษตร จัดอบรมให้ความรู้ความเข้าใจ เกี่ยวกับข้อกำหนดตามมาตรฐานสินค้าเกษตรสำหรับฟาร์มจิ้งหรีด (มกษ.8202-2560)คู่มือการตรวจประเมิน ขั้นตอนการยื่นขอการรับรอง  การจัดทําคู่มือปฏิบัติงานประจำฟาร์ม และการจดบันทึกข้อมูลในแบบฟอร์มฯ เพื่อให้เกษตรกรมีความพร้อมในการยื่นขอการรับรองมาตรฐานฟาร์มจิ้งหรีดจากกรมปศุสัตว์ได้  โดย มกอช. มีแผนดำเนินการในพื้นที่ 5 จังหวัด ได้แก่ ลพบุรี สุโขทัย​ พิษณุโลกบุรีรัมย์และขอนแก่น​