ดลมนัส กาเจ

ในบรรดาสัตว์เลี้ยงยอดนิยมของชาวมุสลิมในจังหวัดชายแดนภาคใต้ที่นิยมมาช้านานคือ “นกเขา” ซึ่งเชื่อกันว่าเป็นเลี้ยงมงคลที่ให้คุณชนิดหนึ่ง (ไม่ใช่หลักการสอนของศาสนา) ซึ่งโดยทั่วไป นกเขาในบ้านเมืองไทย 4 ชนิด แต่ที่นิยมเลี้ยงมี 3 ชนิด แต่เรียกแตกต่างกันคือ

1.นกเขาเล็กสยาม หรือ นกเขาเล็ก ที่เรียกโดยทั่วไปว่า นกเขาชวา  เป็นพันธุ์นกเขาที่มีรูปร่างเล็กที่สุดในบรรดานกเขา ขนหน้าอก คอและท้องเป็นสีเทา ปลายขนมีจุดสีดำอ่อน ๆ ที่คอด้านหลัง มีปลายชนสีดำบ้างเล็กน้อย นิ้วเล็บสีเทาไม่ถึงกับดำเชื่อว่ามีถิ่นกำเนิดบนเกาะชวา ประเทศอินโดนีเซีย แพร่กระจายในประเทศไทยทางภาคกว่า 80 ปีก่อน แต่บางข้อมูลระบุว่าถิ่นกำเนิดในภาคกลางของไทยที่ จ.ชัยนาท สิงห์บุรี แล้วคนไทยไปมอบให้เจ้าเมืองเกาะชวา ต่อมาชาวชวาเดินทางมาอยู่เมืองไทยยุคฮอลันดายึดครองชวา มาทางภาคใต้เอานกเขาเล็กมาด้วยเลยเรียกว่า นกเขาชวา  บ้างก็ก็ว่าสมัยกลางรัตนโกสินทร์เลย เราไปเยือนเมืองชวาเอานกที่เราไปให้กลับมาเมืองสยามเลยเรียกว่านกเขาชวา

2.นกเขาชวา หรือ นกเขาเทศ ที่เรียกว่า นกเขาแขก มีรูปร่างขนาดใหญ่พอกับนกเขาใหญ่ สีขาวอมน้ำตาลนิด ถัดลงไปที่ปีกมีสีขาว ที่คอมีสีเป็นคล้ายปลอกคอสีดำ น่ารักเชื่องมาก ขันทั้งวันทั้งคืน ถ้าได้ยินเสียงคนและมีแสงสว่าง

       3. นกเขาใหญ่ หรือนกเขาป่า มีรูปร่างขนาดใหญ่กว่านกเขาเล็ก มีขนที่อกและคอสีเทา และจุดสีดำโดยทั่วไป ขนปีมีแซมสีดำบ้าง เทาแก่บ้าง แข้งดำ นิ้วดำ ลำตัวและท้องสีเทาอมขาว ลักษณะคล้ายนกเขาเล็กแต่ต่างกันตรงลำตัวใหญ่กว่า และที่แข้ง

อีกชนิดหนึ่งคือ “นกเขาเขียว” แต่ไม่นิยมเลี้ยง มีรูปร่าง ขนาดใหญ่ กว่านกเขาแขกเล็กน้อย ขนตามลำตัวเหมือนกับนกแขก แต่สีขาวอมน้ำตาลแซมดำมากกว่า เฉพาะขนปีกทั้ง 2 ข้างแซมสีเขียว ปากสีแดง   นิ้วดำเป็นนกที่สวยงามกว่าชนิดอื่น ๆ (รายละเอียดในคลิป)