ช่วงนี้เป็นช่วงที่ปูทะเล บ้างก็เรียกว่า ปูดำ กำลังวางไข่ นั่นแปลว่า เป็นช่วงที่แม่ปูทะเลกำลังมีไข่เต็มท้อง ซึ่งเป็นที่ใครและใครต้องการบริโภคปูทะเลมากที่สุด “เกษตรทำกินพาไปกินอาหารบ้านๆ” ในวันหยุด “วัฐธรรมนูญ” ทำเมนูปูไข่นึ่ง ซึ่งเป็นเมนูแบบบ้านๆที่ชาวบ้านนิยมบริโภคกัน เพราะทำง่าย เพียงเอาปูไข่มานึ่ง ทำน้จิ้มซีฟุ้ต ก็จบแล้ว แต่บางคนอาจชอบผักผงกระหรี่ ขณะที่ร้านอาหารมีเมนู ปูไข่ดอง
ปูทะเลถือเป็นสัตว์น้ำที่มีรสชาติอร่อย เนื้อแน่น โดยเฉพาะเนื้อก้ามปูทะเลนั้นถือเป็นเมนูสุดยอดในภัตตาคารเสียที่เดียว ทุกวันนี้จึงกลายเป็นสัตว์น้ำเศรษฐกิจที่คนนิยมบริโภค และมีราคาแพง ทางกรมประมงจึงมีการส่งเสริมให้เกษตรกรที่อยู่ชายฝั่งทะเลเลี้ยงในกระชังกันแล้ว
ปูทะเลมีลักษณะ เป็นสัตว์ที่ไม่มีกระดูกสันหลัง แต่เป็นกระดอง รูปทรงรีเป็นรูปไข่ โดยทั่วไปที่พบเห็นจะมีสีดำปนแดงหรือสีน้ำตาลเข้ม กระนั้นในบางพื้นที่สีเขียวหม่น, สีฟ้าเข้ม สุดแต่ละภูมิภาค ด้านหน้าขอบบนขอบระหว่างนัยน์ตามีหนาม 4 อัน ส่วนด้านข้างนัยน์ตาทั้งสองข้างมีหนามข้างละ 8-9 อัน
ตัวปูจะมี 5 ขา ด้านหน้าสุดเป็นขาก้าม เป็นขาขนาดใหญ่แข็งแรงใช้สำหรับเป็นอาวุธในการต่อสู้ ป้องกันตัว และหนีบอาหาร ตามก้ามจะมีหนามแหลม ส่วนอีกขา 3 ขาเรียวยาวไม่มีหนาม เรียกว่าขาเดิน ส่วนคู่สุดท้ายหรือคู่ที่ 5 มีลักษณะแบนคล้ายใบพาย ซึ่งเป็นคู่สุดท้ายเรียกว่า “ขาว่ายน้ำ” ใช้สำหรับว่ายน้ำ
ตัวผู้จะมีก้ามขนาดใหญ่แข็งแรงกว่าตัวเมียอย่างเห็นได้ชัด การเจริญเติบโตด้วยวิธีการลอกคราบ เริ่มที่ขอบหลังของกระดองจะเงยออกให้เห็นกระดองใหม่ มีเนื้อเยื่อบาง ๆ คล้ายซ้อนกัน ช่วงนี้แหละที่เรียกว่า ปูสองกระดอง จนกระเริ่มจะแข็งกระดองเดิมจึงหลุดไปกระดองใหม่มีขนาดที่ใหญ่กว่า เพื่อร้องรับการเจริญเติบโดตนั่นเอง ถ้าตัวเมียที่มีความสมบูรณ์เพศจะมีไข่อยู่ในกระดอง ซึ่งพบมากในเดือนพฤศจิกายนถึงธันวาคม
วงจรชีวิตการเจริญเติบโตของปูทะเล ลูกปูที่ออกจากไข่ใหม่ จะใช้เวลาลอกคราบจนกระทั่งกระดองแข็งแรงแล้ว ใช้เวลาราว 7 วัน จากนั้นจะออกหากินจนรเจริญเติบโตจนถึงวัยเจริญพันธุ์ใช้เวลา15-17 เดือน โดยตัวผู้ตัวจะโดตกว่า เต็มที่อาจหนักได้ถึง 3.5 กิโลกรัม ขนาดกระดองกว้างกว่า 24 เซนติเมตร ส่วนตัวเมียจะมีฤดูกาลวางไข่ผสมพันธุ์ตั้งแต่ช่วงเดือนสิงหาคม -ธันวาคม แม่ปูจึงจะมีไข่ช่วเดือนกันยายน-ธันวาคม แต่ไม่นอนเสมอไปเพราะบางครั้งแม่ปูจะวางไข่ได้ตลอดทั้งปีเหมือนกัน เพียงแต่วางไข่ชุกชุมในระหว่างเดือนสิงหาคม-ธันวาคม ไข่จะมีสีส้มแดง พอไข่แก่จะเป็นสีน้ำตาลเกือบดำ ออกมานอกกระดองบริเวณใต้จับปิ้งและมีการวางไข่และออกเป็นลูกปูในเวลาต่อมานั่นเอง