สรุปผลการดำเนินโครงการศูนย์ภูฟ้าพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จ.น่าน พบสามารถสร้างรายได้ ลดรายจ่าย พัฒนาคุณภาพชีวิตบนพื้นที่สูง ตั้งเป้าขยายผลกลุ่มที่ประสบความสำเร็จให้เป็นต้นแบบ ส่งเสริมการแปรรูป ส่งเสริมด้านการตลาด และช่องทางการกระจายผลผลิต เพื่อเพิ่มมูลค่าสินค้าเกษตร ทำให้เกษตรกรมีรายได้ที่เพิ่มขึ้นต่อไป

นางธัญธิตา บุญญมณีกุล รองเลขาธิการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เปิดเผยถึงผลการติดตามความก้าวหน้าการดำเนินงานโครงการศูนย์ภูฟ้าพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดน่านว่า การติดตามประเมินผลโครงการฯ ปีงบประมาณ พ.ศ.2567 พบว่า สามารถพัฒนาเกษตรกรได้ 127 ราย ครบตามเป้าหมาย ในพื้นที่ทรงงาน และพื้นที่ขยายผล โดยเกษตรกรร้อยละ 94 ได้นำความรู้ที่รับไปใช้ประโยชน์ด้านพืช อาทิ การปลูกพืชผัก ปลูกบักวีตหลังนา

ด้านปศุสัตว์ อาทิ การใช้วัตถุดิบในพื้นที่ในการเลี้ยงสัตว์ การทำอาหารสัตว์ การเลี้ยงไก่ การเลี้ยงสุกร ด้านประมง อาทิ การเลี้ยงปลานิล ปลาตะเพียน ปลาดุก ในบ่อคอนกรีต การเลี้ยงกบในบ่อดิน และนำปัจจัยการผลิตที่ได้สนับสนุนด้านพืช ปศุสัตว์ ประมง และพัฒนาที่ดินไปใช้ประโยชน์

                                                                                                 ธัญธิตา บุญญมณีกุล

ทั้งนี้เกษตรกรที่เข้าร่วมโครงการ ร้อยละ 34 มีรายได้เพิ่มขึ้นเฉลี่ย 7,912 บาทต่อครัวเรือนต่อปี จากการจำหน่ายผลผลิต เช่น พืชผักสวนครัว บักวีต ไก่พื้นเมือง ไก่ไข่ สุกร ปลานิล ปลาตะเพียน ปลาดุก และกบ อีกทั้งเกษตรกรสามารถลดรายจ่ายได้ 7,546 บาทต่อครัวเรือนต่อปี แบ่งเป็น  1) ลดรายจ่ายในครัวเรือนเฉลี่ย 1,104 บาทต่อครัวเรือนต่อปี โดยบริโภคปลา ไก่ ไข่ไก่ พืชผักสวนครัว และพืชผักตามฤดูกาล ในแปลงของตนเอง และ 2) ลดค่าใช้จ่ายในการทำเกษตรเฉลี่ย 6,442 บาทต่อครัวเรือนต่อปี จากการทำปุ๋ยหมัก ปุ๋ยชีวภาพ การผลิตอาหารสัตว์ใช้เอง ลดการใช้ปุ๋ยเคมี สารเคมีกำจัดศัตรูพืช และเก็บพันธุ์พืช พันธุ์สัตว์ ไว้ใช้เองในฤดูกาลผลิตปีต่อไป

ภาพรวมหลังจากเข้าร่วมโครงการฯ เกษตรกรร้อยละ 95 มีคุณภาพชีวิตดีขึ้น สืบเนื่องจากการมีปัจจัยการผลิตของตนเองใช้ในแปลง ร้อยละ 93 มีการบริโภคอาหารในครัวเรือน ทำให้ชีวิตความเป็นอยู่ดีขึ้น นอกจากนี้ เกษตรกรร้อยละ 38 มีการรวมกลุ่มทำกิจกรรม เช่น กลุ่มปลูกบักวีตหลังนา กลุ่มเพาะเห็ด และเกษตรกรร้อยละ 79 มีส่วนร่วมในการทำกิจกรรมในพื้นที่โครงการ/ชุมชน เช่น ร่วมกันปลูกป่าในพื้นที่โครงการ ดูแลรักษาพัฒนาแปลงเรียนรู้

 สำหรับปีงบประมาณ พ.ศ.2568 โครงการศูนย์ภูฟ้าพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริ จังหวัดน่าน ผลการดำเนินงานรอบ 6 เดือน (ตุลาคม 2567 – มีนาคม 2568) มีการส่งเสริมและพัฒนาอาชีพ 40 ราย คิดเป็นร้อยละ 39.60 ของเป้าหมาย  101 ราย การอบรมถ่ายทอดองค์ความรู้ 337 ราย คิดเป็นร้อยละ 65.18 ของเป้าหมาย 517 ราย จัดทำแปลงสาธิต/แปลงเรียนรู้ด้านพืช ปศุสัตว์ ประมง 401 ไร่ คิดเป็นร้อยละ 91.09 ของเป้าหมาย 449 ไร่ และสนับสนุนปัจจัยการผลิตให้เกษตรกร 50 ราย คิดเป็นร้อยละ 45.05 ของเป้าหมาย 111 ราย ซึ่งทาง สศก. จะมีการติดตามผลอย่างต่อเนื่อง

ทั้งนี้ เพื่อเป็นการขยายผลเกษตรกรให้เพิ่มมากยิ่งขึ้น หน่วยงานควรส่งเสริมเกษตรกรรอบ ๆ ศูนย์ภูฟ้าพัฒนาฯ รายใหม่ที่สนใจเข้าร่วมโครงการ และสำหรับเกษตรกรรายเดิมควรเพิ่มการรับรู้ของเกษตรกร ส่งเสริมการรวมกลุ่มเกษตรกร หรือขยายผลกลุ่มที่ประสบความสำเร็จเพื่อเป็นต้นแบบ ส่งเสริมการแปรรูป ส่งเสริมด้านการตลาด และช่องทางการกระจายผลผลิตนอกจากศูนย์ภูฟ้าพัฒนาฯ เพื่อเพิ่มมูลค่าสินค้าเกษตร ทำให้เกษตรกรมีรายได้ที่เพิ่มขึ้น