ผู้ประกอบการส่งออกผลไม้ไปยังจีนผ่านด่านนครพนมอลเวง กรมวิชาการเกษตร  สั่งด่วนให้ระงับออกใบรับรองสุขอนามัยพืช สำหรับการส่งออกผลไม้ทางบกไปจีนที่ด่านตรวจพืชนครพนมชั่วคราว หลังจากจีนชี้ผู้ประกอบการผิดเงื่อนไขในการใช้เส้นทางผ่านถนนยาย R12 จากนครพนมสู่ด่านโหย่วอี้กวน ที่ยังไม่ผ่านการยอมรับจากจีน  ชี้ต้องผ่านเส้นทางตามพิธีสาร R9 จากมุกดาหารเท่านั้น 

      นางสาวเสริมสุข   สลักเพ็ชร์  อธิบดีกรมวิชาการเกษตร ชี้แจงกรณีกรมวิชาการเกษตรมีคำสั่งด่วนที่สุดให้ระงับการออกใบรับรองสุขอนามัยพืช (PC) สำหรับการส่งออกผลไม้ทางบกไปจีนของด่านตรวจพืชนครพนมเป็นการชั่วคราว และให้ด่านตรวจพืชมุกดาหารเป็นหน่วยงานออกใบ PC เพียงแห่งเดียว   โดยมีผลตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2563 เป็นต้นนั้น   เพื่อต้องการลดความเสี่ยงการทำผิดข้อตกลงเรื่องเส้นทางการขนส่งของผู้ประกอบการ   เนื่องจากที่ผ่านมาจีนได้แจ้งเตือนถึงปัญหาคุณภาพสินค้า การไม่ทำตามเงื่อนไขการนำเข้า  และการเปิดตู้สินค้าระหว่างการขนส่งผ่านประเทศที่สาม 

เสริมสุข   สลักเพ็ชร์ 

       ทั้งนี้ ฝ่ายจีนเริ่มตั้งข้อสังเกตว่ามีการขนส่งผลไม้ผ่านเส้นทาง R12 ซึ่งเป็นเส้นทางขนส่งแห่งใหม่จากจังหวัดนครพนมเข้าสู่ด่านโหย่วอี้กวนของจีน  ซึ่งถือว่าฝ่ายไทยไม่ทำตามข้อตกลงในพิธีสาร   เนื่องจากเส้นทาง R12 ยังไม่ได้รับการยอมรับจากฝ่ายจีนเพราะยังไม่มีพิธีสารมารองรับ  ทำให้มีการแจ้งเตือนเพื่อขอให้ไทยดำเนินการแก้ไขปัญหาดังกล่าว  ก่อนที่จีนจะมีคำสั่งระงับการนำเข้าสินค้าจากบริษัทที่ไม่ปฏิบัติตามเงื่อนไขในพิธีสาร  ซึ่งหากสถานการณ์ร้ายแรงกว่านั้นมีความเป็นไปได้ว่า ฝ่ายจีนอาจระงับการนำเข้าผลไม้จากไทยที่ส่งออกทางบกผ่านประเทศที่สามทั้งหมด  ซึ่งความเสียหายจะเกิดขึ้นกับผลไม้ไทยอย่างประเมินค่าไม่ได้

       อธิบดีกรมวิชาการเกษตร  กล่าวอีกว่า  ด่านตรวจพืชมุกดาหารถือเป็นด่านตรวจพืชที่มีความพร้อม และตั้งอยู่ในเขตพัฒนาเศรษฐกิจพิเศษตามนโยบายของรัฐบาลเช่นเดียวกับด่านตรวจพืชนครพนม  โดยผลไม้ที่ผ่านการตรวจสอบที่ล้งในจังหวัดจันทบุรี และจังหวัดชุมพรจะถูกปิดซีลและขนส่งไปยังด่านตรวจพืชมุกดาหาร  เพื่อตรวจสอบความถูกต้อง ตรงกันของเอกสารกับเบอร์ตู้เบอร์ซีล  โดยจะไม่มีการเปิดตรวจตู้สินค้าอีก  และการออกใบ PC ใช้เวลาเพียง 5 นาทีเท่านั้น  ทำให้สามารถออกใบ PC ได้กว่า 400 ฉบับต่อวัน สามารถรองรับปริมาณการส่งออกผลไม้ไปจีนตามเส้นทาง R9 ได้เป็นอย่างดี  รวมทั้งกรมวิชาการเกษตรยังอำนวยความสะดวกในการส่งออกอย่างเต็มที่ ด้วยการให้ด่านตรวจพืชทุกแห่งสามารถออกใบ PC ได้เหมือนกับด่านตรวจพืชมุกดาหาร  แต่ผู้ประกอบการต้องขนส่งผลไม้ไปจีนตามเส้นทาง R9 ตามข้อตกลงในพิธีสารเท่านั้น

       ภายใต้การผลักดันของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ทำให้ไทยได้รับอนุญาตจากกระทรวงศุลกากรของจีน (GACC) ให้นำเข้าผลไม้ได้เป็นจำนวนถึง 22 ชนิด  โดยทั้งสองฝ่ายได้มีข้อตกลงที่เรียกว่า“พิธีสาร” ระหว่างกันหลายฉบับ หนึ่งในนั้นคือ “พิธีสารการส่งออกผลไม้ไปจีนทางบกตามเส้นทาง R9” ที่กำหนดให้รถบรรทุกสินค้าของไทยต้องวิ่งตามเส้นทาง R9 จากจังหวัดมุกดาหารเข้าสู่ด่านโหย่วอี้กวนของจีน แต่ปัจจุบันได้มีเส้นทางใหม่คือเส้นทาง R12 จากจังหวัดนครพนมเข้าสู่ด่านโหย่วอี้กวนของจีนเช่นกัน   ซึ่งหากนับระยะทางจากจุดเริ่มต้นในการขนส่งที่ล้งผลไม้ในจังหวัดจันทบุรี ซึ่งเป็นจุดที่ผลไม้ถูกบรรจุเข้าตู้คอนเทนเนอร์และปิดซีลไปจนถึงด่านโหย่วอี้กวนของจีนจะพบว่าระยะทางทั้งหมดที่ใช้จริงต่างกันไม่ถึง 200 กิโลเมตร   ส่วนระยะเวลาในการขนส่งต่างกันไม่ถึง 5 ชั่วโมง  ดังนั้นจึงไม่ส่งผลต่อคุณภาพของผลไม้แต่อย่างใด

         ดังนั้นกรมวิชาการเกษตรเล็งเห็นที่ผลกระทบที่อาจจะเกิดขึ้นในภายหน้า ในฐานะที่เป็นองค์การอารักขาพืชแห่งชาติ (NPPO) ที่ทำหน้าที่ปกป้องผลประโยชนภาพรวมของประเทศ ในการส่งออกผลไม้จึงจำเป็นต้องออกคำสั่งดังกล่าวโดยด่วน แต่ก็เป็นคำสั่งเพียงชั่วคราวเท่านั้น   เนื่องจากขณะนี้กรมวิชาการเกษตร และ สำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ  ได้เร่งเจรจากับ GACC เพื่อขอให้ยอมรับการส่งออกผลไม้ไปจีนผ่านเส้นทาง R12  และจะติดตามผลการพิจารณาของจีนอย่างใกล้ชิด

      “ขอให้ผู้ประกอบการ ที่เกี่ยวข้องเข้าใจและให้ความร่วมมือกัน เพื่อรักษาการส่งออกผลไม้ไปจีนอย่างยั่งยืนต่อไป   โดยได้มอบหมายให้ ดร.ภัสชญภณ หมื่นแจ้ง ผู้อำนวยการสำนักควบคุมพืชและวัสดุการเกษตร  เชิญผู้เกี่ยวข้องเข้าร่วมประชุมที่ด่านตรวจพืชนครพนม เพื่อหาแนวทางที่เหมาะสมร่วมกันในการปฏิบัติให้เป็นไปตามข้อตกลงในพิธีสาร  โดยขอยกเลิกการออกใบรับรองไปสุขอนามัยพืชชั่วคราว ที่ด่านตรวจพืชนครพนมไปก่อนจนกว่าการเจรจาของไทยและจีนจะสำเร็จและได้รับการอนุญาตจากจีน” อธิบดีกรมวิชาการเกษตร  กล่าว