ใครจะไปนึกว่าพืชดอกเม็ดเล็ก ๆ สีเขียวคล้ายตะไคร่น้ำที่เรียกว่า”ผำ”หรือคาเวียร์เขียวเกิดตามแหล่งน้ำสะอาด นอกจากจะสามารถนำมาเป็นอาหารที่อุดมไปด้วยโปรตีนและสารอาหารอีกหลากหลายชนิดแล้วยังเต็มไปสารต้านอนุมูลอิสระที่รัฐบาลโดยกระทรวงเกษตรและสหกรณ์เตรียมผลักดันคาเวียร์เขียวเมืองไทยเป็นให้กลายเป็น”ซุปเปอร์ฟู้ดของโลก”มุ่งเป้าเพื่อกลุ่มคนรักสุขภาพ

สวนเกษตรอินทรีย์ผสมผสานอย่าง”ไร่แสงสกุลรุ่ง” ในความดูแลของเกษตรกรรุ่นใหม่ดีกรีปริญญาตรี(เกียรตินิยม)ด้านโลจิสติกส์”กมลวรรณ รุ่งประเสริฐกุล”ในต.กลอนโด อ.ด่านมะขามเตี้ย จ.กาญจนบุรี ได้ชื่อว่าเป็นแหล่งผลิตผำระบบปิดที่ครบวงจรที่สุด รวมทั้งมีการแปรรูปเพิ่มมูลค่าเป็นผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ อย่างหลากหลาย ภายใต้แบรนด์”ทีมผำ(TEAMPHUM) ซึ่งมีทั้งขนมจีนน้ำยาผำ ข้าวเกรียบผำ กาแฟผำ เบเกอร์รี่ผำ ผงผำชงพร้อมดื่มและอีกมากมาย โดยมุ่งเป้าคนรักสุขภาพ กลุ่มวัยรุ่นและผู้ป่วยติดเตียงที่ต้องการเสริมโปรตีน

กว่า 20 ปีที่”ไร่แสงสกุลรุ่ง” ได้ก่อกำเนิดขึ้นมาเมื่อปี 2542  บนเนื้อที่กว่า 10 ไร่ โดยผู้ใหญ่วีระ รุ่งประเสริฐวงศ์  ผู้เป็นบิดา หวังเนรมิตพื้นที่ดังกล่าวเป็นสวนเกษตรอินทรีย์ผสมผสานตามแนวพระราชดำริโครงการเกษตรทฤษฎีใหม่ของในหลวงรัชกาลที่ 9   โดยแบ่งพื้นที่ออกเป็น 30% สำหรับนาข้าว 30% สำหรับสระน้ำ 30% สำหรับพื้นที่สวนและอีก 10% เป็นศูนย์อบรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ที่เปิดโอกาสให้เกษตรกร คนทั่วไปหรือผู้ที่สนใจ เข้ามาเรียนรู้เรื่องเกษตรทฤษฎีใหม่และให้ความรู้เกี่ยวกับการเพาะเลี้ยงไข่ผำ

แม้รายได้หลักของไร่มาจากจำหน่ายผลผลิตทางการเกษตรกร ผลอานิสงค์จากโครงการเกษตรทฤษฎีใหม่ แต่เธอก็ไม่ทิ้งเรื่องไข่ผำที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติในร่องสวน หลังเห็นชาวบ้านเก็บไข่ผำไปจำหน่ายสร้างรายได้อย่างเป็นกอบเป็นกำ ทว่าลูกค้าบางส่วน โดยเฉพาะคนเมืองกลับไม่มั่นใจในเรื่องความสะอาดและการปนเปื้อนของสาร หากเก็บไข่ผำจากธรรมชาติในร่องสวน จึงเป็นที่มาของแนวคิดการเลี้ยงผำในระบบปิด

“เริ่มเลี้ยงระบบปิดอย่างจริงจังเมื่อปี 62 ก่อนหน้านั้นผำมีอยู่แล้วตามร่องสวน แต่ไม่รู้ว่ามีมูลค่า  โชคดีชาวบ้านเขารู้จัก เขาช้อนแล้วเอาไปขาย เมื่อขายได้เราก็รู้ คือตลาดเราอยู่ในเมืองลูกค้าถามตลอดว่าสะอาดจริงไม๊ ไม่มีอะไรเจือปนใช้ไม๊ ถ้าเราอยากได้พื้นที่การตลาด  ขายสินค้าได้เราก็ต้องตอบโจทย์ลูกค้าให้ได้มากที่สุด  ตัดทุกปัญหาที่ลูกค้าสงสัยเพื่อสร้างความมั่นใจให้กับลูกค้า จึงเป็นที่มาของการเลื้ยงผำในระบบปิด”กมลวรรณ รุ่งประเสริฐกุล ทายาทเจ้าของไร่แสงสกุลรุ่ง ย้อนที่มาการเลื้ยงผำในระบบปิดเพื่อตอบโจทย์ลูกค้า

หลังประสบผลสำเร็จการเลี้ยงในระบบปิด จากนั้นอดีตนักศึกษาทุนสถาบันการจัดการ ปัญญาภิวัฒน์ ดีกรีปริญญาตรี(เกียรตินิยม)ด้านโลจิสติกส์ ทายาทเจ้าของไร่แสงสกุลรุ่ง จึงหาวิธีต่อยอดด้วยการแปรรูปสร้างมูลค่าเพิ่มเป็นผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ เพื่อตอบโจทย์ลูกค้าคนเมือง กลุ่มวัยรุ่นและคนรักสุขภาพ

“ถ้ามือใหม่ยอมรับว่าเลี้ยงยาก เป็นพืชที่ต้องเข้าใจเขามาก ๆ สำคัญที่สุดเรื่องความสะอาด และต้องไม่มีสารเคมี  ผำเปรียบเหมือนผู้หญิงรักสวยรักงาม แต่ว่าสามารถดูแลตัวเองได้ เริ่มแปรรูปจริงจังต้น 65 เริ่มทำผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ เราทำครบวงจรเลย มุ่งเป้ากลุ่มลูกค้าวัยรุ่นมากขึ้น”เธอ อธิบายถึงพืชผำ

กมลวรรณ เผยต่อว่า ผลิตภัณฑ์จากผำก็คือขนมจีนน้ำยาผำ จากนั้นเป็นข้าวเกรียบผำ โจ๊กผำ เบเกอร์รี่ กราวนี่ นอกจากนี้ยังมีเมนูเครื่องดื่ม ทั้งกาแฟผำ ผงผำชงพร้อมดื่ม  นอกจากนี้ยังมีผำสด สนนในราคากิโลกรัม 150 บาท ข้าวเกียบผำกิโลกรัมละ 200 บาท ผงผำกระปุกละ 300 บาท ส่วนโจ๊กผำซองละ 15 บาท 30 บาท โดยผำสดจำหน่ายออกทุกสัปดาห์เฉลี่ยสัปดาห์ละ 10 กิโลกรัม  โดยมีตลาดหลักได้แก่ โรงพยาบาลพหลฯ เลกาซี่ รีสอร์ทและที่ไร่แสงสกุลรุ่ง นอกจากนี้ยังจำหน่ายทางออนไลน์   ส่วนเป้าหมายในอนาคตจะวางผลิตภัณฑ์ในห้างฯโมเดินเทรด

“โจ๊กผำเรามั่นใจว่าเราเป็นเจ้าแรก จุดเด่นได้โปรตีนสูงกว่าที่อื่น จากการเก็บข้อมูลงานวิจัยผู้ป่วยติดเตียง ผู้ป่วยผ่าตัด ของโรงพยาบาลพหลฯพบว่าผู้ป่วยฟื้นตัวเร็วขึ้น”กมลวรรณเผย

ส่วนการทำงานร่วมกับสหกรณ์การเกษตรมะขามเตี้ย จำกัดนั้น เธอบอกว่าช่วงแรก ๆ สหกรณ์การเกษตรด่านมะขามเตี้ย จำกัด จะช่วยเรื่องของการตลาด ทั้งสถานที่จัดจำหน่ายบริเวณหน้าที่ทำการสหกรณ์และจำหน่ายผ่านออนไลน์  แต่ระยะหลังมีกลุ่มบุคคลผู้สนใจการศึกษาดูงานที่ไร่มากขึ้น มุ่งเป้ามาที่ไร่มากขึ้น ในขณะที่การใช้น้ำในไร่ยังคงต้องพึ่งพากลุ่มผู้ใช้น้ำสหกรณ์ฯเป็นหลัก เนื่องจากคุณแม่กษราญาภัทร์(ธนะวัตต์)เป็นสมาชิกสหกรณ์ฯ และทางสหกรณ์ก็มีน้ำเพื่อการเกษตรให้บริการกับทางสมาชิกด้วย

กระทั่งล่าสุดนโยบายรัฐบาลโดยกระทรวงเกษตรฯเตรียมผลักดันผำหรือคาเวียร์เขียวเมืองไทยเป็นอาหารเพื่อสุขภาพของโลกหรือซุปเปอร์ฟู้ดของโลก โดยใช้ไร่แสงสกุลรุ่ง นำร่องต้นแบบเป็นส่วนหนึ่งในการขับเคลื่อน ภายใต้แบรนด์”ทีมผำ(TEAMPHUM)”  หลังผลงานวิจัยชี้ชัดว่าผำของไทยเป็นผำที่ดีที่สุดในโลก

“ทีมผำ(TEAMPHUM) เป็นชื่อแบรนด์ของไร่ หนูมีไอดอลคือแจกสัน หวัง เขาใช้ชื่อทีมหวัง ก็เลยเอามาใช้ชื่อแบรนด์ทีมผำของไร่ อยากจะพาความเป็นผำไทยก้าวไปไกลทั่วโลก  อยากให้ทั่วโลกยอมรับความเป็นไทยผำ โดยทีมผำ(TEAMPHUM)”ทายาทไร่แสงสกลุรุ่งกล่าวทิ้งท้ายอย่างภูมิใจ

สำหรับผำ หรือไข่ผำ ไข่แหน หรือไข่น้ำ ชื่อภาษาอังกฤษว่า Water Meal เป็นพืชน้ำ คล้ายตะไคร่น้ำ เป็นเม็ดกลมหรือรี เม็ดเล็กๆ เส้นผ่าศูนย์กลาง 0.1-0.2 มิลลิเมตร เป็นพืชในวงศ์ LEMNACEAE มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Wolffia globsa Hartog & plass ขึ้นอยู่ผิวน้ำเป็นแพ เป็นกลุ่ม อาจมีลอยปะปนกับพืชน้ำชนิดอื่น เช่น จอกหูหนู แหนแดง ในน้ำนิ่ง ใส แถวบึง หนองน้ำ