สถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูง(องค์การมหาชน) เปิดตัวโชว์ผลิตภัณฑ์ถ่านดูดกลิ่น “ศรีบุญเรือง ถ่านชาร์โคล” ฝีมือสมาชิกชุมชนบ้านศรีบุญเรือง ผลิตจากซังข้าวโพดที่เหลือใช้ แต่สามารถร่้างรายได้เสริมให้เกษตรกรได้เป็นอย่างดี ล่าสุดผลักดันจดทะเบียนการค้าเรียบร้อยแล้ว เผยลักษณะเดก่นใช้ง่าย และใช้ได้นานด้วย 

   นายวิรัตน์ ปราบทุกข์ ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูง (องค์การมหาชน) เปิดเผยว่า สถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูง ได้ให้ความสำคัญกับการสร้างความเข้มแข็งของชุมชนด้วยงานวิจัย และพร้อมในการให้คำแนะนำ ให้การช่วยเหลือในเรื่องของการรวมกลุ่ม การจัดตั้งสหกรณ์ จดวิสาหกิจชุมชน รวมถึงการสนับสนุนการทำวิจัยจากภูมิปัญญาในชุมชน โดยได้มีกลุ่มสมาชิกชุมชนบ้านศรีบุญเรือง ตำบลพงษ์ อำเภอสันติสุข จังหวัดน่าน เป็นตัวอย่าง

     สมาชิกชุมชนบ้านศรีบุญเรือง ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม โดยเฉพาะการปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ เมื่อเก็บเกี่ยวผลผลิตเกษตรกรจะจำหน่ายในรูปของเมล็ดข้าวโพด ทำให้ซังข้าวโพดที่เหลือจากการสีกะเทาะเอาเมล็ดออกแล้ว ถูกนำไปทิ้งหรือเผาไปโดยสูญเปล่า ก่อให้เกิดปัญหาหมอกควันและมลภาวะเป็นพิษ

     ทางสถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูง (องค์การมหาชน) จึงได้เข้าไปสนับสนุนองค์ความรู้ ตั้งแต่กระบวนการเผาแบบไร้ควันการผลิตภัณฑ์ถ่านอัดแท่งจากซังข้าวโพด และการเพิ่มมูลค่าถ่านโดยการแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ถ่านดูดกลิ่นให้เป็นสินค้าทางวัฒนธรรมและภูมิปัญญาของชุมชน รวมถึงการขอรับรองมาตรฐาน มผช. ตลอดจนผลักดันให้มีการจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าของชุมชนอย่างเป็นรูปธรรม สนับสนุนการจัดทำฉลากสินค้า บรรจุภัณฑ์ เป็นการสร้างโอกาสในการเพิ่มรายได้ให้แก่สมาชิกในชุมชน

     พร้อมกันนี้ได้ดำเนินการยื่นจดทะเบียนเครื่องหมายการค้า “ศรีบุญเรือง ถ่านชาร์โคล” เลขที่ 200126553 ลงวันที่15 กรกฎาคม 2563 ซึ่งวิสาหกิจชุมชนเป็นเจ้าของ รวมถึงผลิตภัณฑ์ถ่านดูดกลิ่นจาดซังข้าวโพดได้ใบรับรองคุณภาพตามมาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชน (มผช.) ถ่านดูดกลิ่น และอนุญาตให้แสดงเครื่องหมายมาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชนถ่านดูดกลิ่นเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ตามมาตรฐานเลขที่ มผช.180/2560

    นอกจากนี้ ด้วยคุณสมบัติต่างๆ ทำให้ผลิตภัณฑ์ “ถ่านดูดกลิ่น” จากซังข้าวโพดบ้านศรีบุญเรือง ผ่านการคัดเลือกเข้ารอบ “โครงการพัฒนาต่อยอดผลิตภัณฑ์ด้วยทรัพย์สินทางปัญญาให้แก่ผู้ประกอบการวิสาหกิจรายย่อยและขนาดย่อมในกลุ่ม BCG Economy ของกรมทรัพย์สินทางปัญญา” โดยผ่านการเข้ารอบ 1 ใน 20 ผลิตภัณฑ์สุดท้ายจาก 102 ผลิตภัณฑ์ที่ส่งประกวดทั่วประเทศ และสอดคล้องกับโมเดลเศรษฐกิจแบบใหม่(BCG Model)

      ทั้งนี้ ผลิตภัณฑ์ถ่านดูดกลิ่นของสมาชิกชุมชนบ้านศรีบุญเรืองนั้น มีความโดดเด่น เป็นการนำซังข้าวโพดที่เหลือจากการสีกะเทาะเอาเมล็ดออกแล้ว จากเดิมจะทิ้งหรือเผา นำมาเพิ่มมูลค่าเป็นถ่านดูดกลิ่น (Zero waste) โดที่สมาชิกกลุ่มใส่ใจการผลิตทุกขั้นตอน ผสมวัฒนธรรมและภูมิปัญญาของชุมชน (Hand-Made) ตั้งแต่กระบวนการเผาซังข้าวโพด จนถึงการบรรจุเพื่อเตรียมจำหน่าย

      สำหรับถุงที่ใช้บรรจุถ่านจากซังข้าวโพดนั้น เป็นฝีมือการตัดเย็บด้วยฝีมือของสมาชิกกลุ่มและสมาชิกในชุมชนบ้านศรีบุญเรือง ถือเป็นการสร้างงานในชุมชนด้วยอีกทางหนึ่ง และภาพลักษณ์ของสินค้า เป็นสินค้าที่นอกจากผู้ซื้อจะได้ใช้ตัวผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพมีการรับรองคุณภาพตามมาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชน (มผช.) ถ่านดูดกลิ่นแล้ว ยังเป็นการช่วยลดการทิ้งหรือเผาซังข้าวโพดและช่วยสร้างรายได้ให้กับเกษตรไทยด้วย

      ผลิตภัณฑ์ถ่านดูดกลิ่นของสมาชิกชุมชนบ้านศรีบุญเรือง ใช้ในการดูดกลิ่นอับ ขับกลิ่นไม่พึงประสงค์ ใช้ง่าย เพียงแค่แกะซอง แล้ววางไว้ตามที่ต่างๆ สามารถนำออกมาผึ่งแดดเดือนละครั้ง และนำกลับมาใช้ซ้ำได้และยังรูปลักษณ์ของสินค้าและบรรจุภัณฑ์ สามารถซื้อเป็นของใช้ และเป็นของฝากที่มีเอกลักษณ์ของจังหวัดน่านได้ ส่วนผงถ่านที่เป็นเศษนั้น สามารถนำไปผสมเป็นวัสดุปลูกพืชทำให้ดินร่วนซุยอีกด้วย