บังดล คนเดิม

     เมื่อเดือนที่แล้ว (เม.ย.64)ทางบ้านที่สงขลา ได้ส่ง “เนียงนก” มา 1 กก.ซึ่งเนียงนกที่ว่า หากินยาก เพราะออกผลผลิตปีละหนเท่านั้นคือราวๆช่วงเดือนเมษายน-พฤษภาคม เท่าที่เห็นจะมีมากที่ จ.ยะลา บางส่วนของนราธิวาส ชื่อท้องถิ่นจึงมักจะได้ยินเป็นยาวี หรือมาลายู อาทิ ยือริงบูกง กือด๊ะ และ กะนัวะ (มลายูท้องถิ่น-ยะลา) ส่วนพื้นที่อื่นๆของภาคใต้มีบ้างแต่ไม่มากนัก

      “เนียงนก” จะมีรูปร่างต่างกับ “ลูกเนียง” และ ”เนียงนาง” คือมีผลเป็นกระบอก ยาวราย 4-6 ซม.ด้านในจะมีเมล็ดกลมแบน ราว 4-10 เมล็ด รสชาติมีส่วนคล้ายอยู่บ้าง แต่อร่อยกว่า กรอบ มัน หวานนิดๆ กลิ่นใกล้เคียง กินเป็นผักเหนาะจิ้มน้ำพริก ปลาร้าสับ น้ำบูดยำก็อร่อยทังเพ ยิ่งถ้าได้ข้าวยำ และขนมจีนน้ำยาปักษ์ใต้สุดยอดเลย (สำหรับคนชอบ) ถือเป็นยอดนิยมของภาคใต้โดยเฉพาะปลายด้ามขวาน

     ตามข้อมูลระบุว่า เนียงนก มีโปรตีน คาร์โบไฮเดรต ไขมัน วิตามิน กรดโลฟิค แร่ธาตุ แคลเซียม ฟอสฟอรัส เหล็ก กรดอะมิโนหลายชนิด แต่ด้วยออกผลผลิตปีละครั้ง พื้นที่ปลูกน้อยทำให้เป็นของหายาก ราคาตกอยู่ กก.ละ 150-200 บาท

     แต่กระนั้นเมื่อง “เนียงนก” ออกปีละหน เมื่อได้มาแล้วต้องหาวิธีถนอมให้เก็บได้นาน วันนี้ “เคล็ด(ไม่ลับ)กับบังดล” มีเทคนิคง่ายๆในการที่จะเก็บเนียงนกให้อยู่ได้นานเป็นเดือนคือแกะออกจากเปลือกเอาเมล็ดใส่ในขวดพลาสติก ปิดฝาให้แน่น แช่ในตู้เย็น หรือใส่กระบุกพลาสติกปิดฝาให้แน่น แช่ตู้เย็น แค่นี้ก็สามารถเก็บ “เนียงนก”ไว้กินนานๆได้แล้วครับ (รายละเอียดในคลิป)

     “เนียงนก” เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง ไม่ผลัดใบ มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า  Archidendron bubalinum (jack) I.C. Nielsen อยู่ในชื่อวงศ์ MIMOSACEAE ลำต้น สูง 10-15 เมตร ลำต้นคดงอ ผิวลำต้นขรุขระ สีน้ำตาลปนเหลือง เปลือกลอกออกได้เป็นแผ่นบางคล้ายกระดาษ รูปทรงต้นพุ่มหนากลม หรือแผ่กว้าง 

    ใบ เป็นใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปไข่แกมใบหอก ผิวใบด้านล่างมีขนประปราย แผ่นใบบาง โคนใบสอบหรือมน ขอบใบจักเป็นซี่ฟัน ปลายใบเป็นติ่งแหลมสั้นๆกว้างราว 6-12 ซม. ยาว 16-30 ซม. มีเส้นกลางใบเห็นชัดเจน เส้นใบแตกแบบขนนก ใบอ่อนสีเขียวเหลือง ใบแก่สีเขียวเข้ม

      ดอก เป็นดอกเดี่ยว ออกตามซอกใบ ใกล้ปลายกิ่ง ดอกมีขนาดเล็ก สีขาวมีกลิ่นหอมอ่อนๆ มีกลีบเลี้ยงสีเขียวรูปช้อน 5 กลีบ กลีบดอก 5-6 กลีบ เป็นรูปไข่กลับ หลุดง่าย ดอกบาน เต็มที่กว้าง 1.4-1.6 ซม. ก้านดอกยาว 3-5 ซม.

     ผล เป็นฝักกลมยาวทรงกระบอก  เปลือกอุ้มน้ำมี กาบแข็งหุ้ม มีเส้นผ่าศูนย์กลาง 1.5-2.5 ซม.ยาว 6-12 ซม. เยื่อหุ้มสีเหลือง ด้านในมีเมล็ดผิวเปลือกเรียบ เมล็ดขนาดกลางเรียงซ้อนอัดแน่น 4-10 เมล็ด ทรงกระบอกเรียงซ้อนกันแน่น 6-10 เมล็ด พอแก่สีดำ

     ขายพันธุ์ด้วยการตอนกิ่ง ทาบกิ่ง และเมล็ด