ณัฏฐกิตติ์ ของทิพย์
กรมการข้าวแนะ 5 ขั้นตอนในการผลิตเมล็ดพันธุ์ป้องข้าวอื่นเจือปนทำให้ขายไม่ได้ราคา เริ่มตั้งแต่การเตรียมดิน ขั้นตอนการตรวจตัดพันธุ์ปน ยันระยะก่อนเก็บเกี่ยว ให้ตรวจดูความแตกต่างของต้นข้าว และเมล็ดข้าวเปลือกที่มีลักษณะที่แตกต่างออกไปก่อนทำการเก็บเกี่ยว
นายณัฏฐกิตติ์ ของทิพย์ ผู้อำนวยการกองเมล็ดพันธุ์ข้าว เปิดเผยว่า ในปัจจุบันมีเกษตรกรจำนวนหนึ่ง เมื่อปลูกข้าวแล้วพบว่าผลผลิตที่ได้มักมีข้าวอื่นเจือปนทำให้ขายไม่ได้ราคา กรมการข้าวในฐานะหน่วยงานที่ดูแลด้านงานวิจัยพัฒนาและผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าว อีกทั้งยังมีอีกหนึ่งภารกิจที่สำคัญคือการสร้างการรับรู้ถึงกระบวนการการผลิตเมล็ดพันธุ์ให้แก่เกษตรกร เพื่อให้เกษตรกรได้รับรู้ถึงกระบวนการการผลิตเมล็ดพันธุ์ที่ถูกต้องและได้มาตรฐาน
สำหรับกระบวนการผลิตเมล็ดพันธุ์ของกรมการข้าวนั้น จะเริ่มจากการการวางแผนการผลิตจากนั้นจึงเริ่มจัดทำแปลงขยายพันธุ์ไปจนถึงคัดเลือกพื้นที่และเกษตรกรจัดหาเมล็ดพันธุ์เพื่อการจัดทำแปลงขยายพันธุ์วางแผนปฏิบัติงานติดตามแปลงขยายพันธุ์ติดตามกำกับแปลงขยายพันธุ์ให้ได้เมล็ดพันธุ์ที่มีคุณภาพสูงตรวจตัดพันธุ์ปนตลอดจนการเก็บเกี่ยวและการจัดการหลังการเก็บเกี่ยวตามลำดับ
นายณัฏฐกิตติ์ กล่าวอีกว่า อีกหนึ่งขั้นตอนที่สำคัญของการผลิตเมล็ดพันธุ์ของกรมการข้าวนั้นคือขั้นตอนการตรวจตัดพันธุ์ปนโดยจะตรวจสภาพต้นพืชที่ปลูกอยู่ในแปลงขยายพันธุ์ว่ามีลักษณะตรงตามพันธุ์พืชปลูกที่ต้องการเพียงใดหรือมีต้นพืชพันธุ์อื่นขึ้นปะปนอยู่หรือไม่ ซึ่งเกษตรกรเองสามารถดำเนินการกำจัดข้าวพันธุ์ปนไปพร้อมกับการกำจัดวัชพืชและการตรวจโรคแมลงในแปลงขยายพันธุ์ได้ตามระยะต่างๆ คือ
1. ระยะกล้าตรวจดูความแตกต่างของสีใบ ความสูง สีลำต้น ทรงต้น มุมของใบกับลำต้นและใบที่แสดงอาการเป็นโรค (ข้อพิจารณาเพิ่มเติม การเตรียมแปลงกล้าควรไถหมักดินไว้ อย่างน้อย 10-15 วัน แปลงกล้าไม่ควรมีพืชพันธุ์อื่น แปลงกล้าต้องห่างจากแปลงพันธุ์ข้าวอื่น อย่างน้อย 3 เมตร ถอนกล้าโดยเว้นรอบขอบแปลงอย่างน้อย 50 เซนติเมตร)
2. ระยะแตกกอตรวจดูความแตกต่างของความสูง ลักษณะและสีของใบ สีลำต้น ทรงกอ การแตกกอ มุมของใบกับลำต้น ต้นที่เป็นโรคหรือมีลักษณะที่ผิดปกติและข้าววัชพืช, 3. ระยะออกดอก ตรวจดูลักษณะช่อดอก ช่วงเวลาการออกดอกก่อนหรือหลังเมื่อทำการเปรียบเทียบกับต้นพืชพันธุ์ที่ปลูก สีของรวง ความสูงของรวง การชูรวง ความยาวของคอรวง ลักษณะมุมและสีของใบธง และทรงของกอข้าวที่ต่างกัน
4. ระยะโน้มรวง ตรวจดูความแตกต่างของสีเมล็ดและรวงข้าว ลักษณะและความยาวของหางคอรวง ลักษณะของเมล็ดและรวงข้าวที่แตกต่างกัน ลักษณะการโน้มของรวงข้าวและลักษณะการตั้งของใบธง,และ 5. ระยะก่อนเก็บเกี่ยว ตรวจดูความแตกต่างของต้นข้าวและเมล็ดข้าวเปลือกที่มีลักษณะที่แตกต่างออกไปจากต้นข้าวพันธุ์ที่ปลูกก่อนทำการเก็บเกี่ยว