โดย…ดร.นิพนธ์ เอี่ยมสุภาษิต

เมื่อวันที่ 4 ธันวาคม พ.ศ. 2565 ที่ผ่านมา ยาน Shenzhou-14 ของจีนกลับสู่โลกหลังจากโคจรอยู่ในอวกาศนาน 6 เดือน ตัวอย่างการทดลองวิทยาศาสตร์อวกาศชุดที่ 3 ก็กลับมาถึงพร้อมกับแคปซูลเพื่อส่งคืนปักกิ่ง ซึ่งรวมถึงต้นกล้าข้าวต้นแรกของโลกที่เก็บเกี่ยวในอวกาศ

นอกจากต้นกล้าข้าวแล้ว ยังมีเมล็ดพันธุ์ทดลองของ Arabidopsis thaliana หรือ thale cress ที่เติบโตอย่างแข็งแรงในสถานีอวกาศเช่นกัน พืชทั้ง 2 ชนิดถูกนำขึ้นไปปลูกในอวกาศเป็นเวลา 120 วันและเสร็จสิ้นกระบวนการเจริญเติบโต จากเมล็ดสู่เมล็ด เมล็ดข้าวทดลองและ thale cress ถูกนำขึ้นสู่อวกาศในปลายเดือนกรกฎาคม เริ่มการทดลองอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 29 กรกฎาคม พ.ศ. 2565 โดยมีการให้สารอาหารและสิ้นสุดในวันที่ 25 พฤศจิกายน รวมระยะเวลา 120 วัน ในระหว่างกระบวนการนั้น thale cress และเมล็ดข้าวได้แตกหน่อ เติบโต ออกดอก และออกเมล็ด

Zheng Huiqiong นักวิจัยจาก Chinese Academy of Sciences Center for Excellence in Molecular Plant Sciences และเป็นหัวหน้าทีมของโครงการวิจัยกล่าวว่า Thale cress และข้าว ได้ถูกคัดเลือกเพื่อการทดลอง เนื่องจาก Thale cress เป็นตัวแทนของพืชผักหลายชนิด เช่น ผักกาดกวางตุ้ง และ คาโนล่า เป็นต้น ในขณะที่ข้าวเป็นตัวแทนของธัญพืช

ผลการศึกษาเบื้องต้นพบว่าในอวกาศ ต้นข้าวจะเจริญเติบโตอย่างหลวม ๆ พร้อมกับมีมุมใบที่ใหญ่ขึ้น ข้าวเมล็ดสั้นจะมีต้นเตี้ยกว่าในขณะที่ความสูงของข้าวเมล็ดยาวไม่ได้รับผลกระทบอย่างมีนัยสำคัญ นอกจากนี้ยังพบว่าวงรอบของการเกิดใบข้าวที่ควบคุมโดยนาฬิกาชีวภาพ (วงจรของระบบการทำงานในต้นพืช ที่มีหน้าที่ควบคุมการทำงานของระบบต่าง ๆ ในต้นพืช) นั้นถูกเน้นย้ำมากขึ้นในอวกาศ

ครับ เป็นความก้าวหน้าของงานวิจัยเพื่อการเพาะปลูกพืชอาหารในอวกาศของจีนครับ!

อ่านเพิ่มเติมได้ที่ https://www.globaltimes.cn/page/202212/1281144.shtml