“นฤมล” ฟุ้งความสำเร็จของกระทรวงเกษตรฯ “1 ปีจุดพลังเกษตรไทย 2568 ก้าวต่อไปเพื่อเกษตรกร “  เผยระยะเร่งด่วน เน้นความสำคัญโยบายพิทักษ์รักษาไว้ซึ่งสถาบันพระมหากษัตริย์ ฟื้นฟูเกษตรกรผู้ประสบอุทกภัย  ผลักดันให้เกิดการปรับโครงสร้างหนี้ทั้งระบบ ยกระดับการทำเกษตรแบบดั้งเดิมให้เป็นเกษตรทันสมัย  ส่งเสริมการท่องเที่ยว ส่วนนโยบายระยะกลางระยะยาว ได้ส่งเสริมโอกาสในอุตสาหกรรมแห่งอนาคต พัฒนาโครงสร้างพื้นฐานเพื่อขยายโอกาส

ศ.ดร.นฤมล ภิญโญสินวัฒน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ พร้อมด้วย แถลงผลการดำเนินงานกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ปี 2567 (มกราคม – ธันวาคม 2567) และแผนงานสำคัญปี 2568 พร้อมส่งมอบของขวัญปีใหม่กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ มุ่งให้เกษตรกรไทยมีกิน มีใช้ มีรายได้พอเพียง ในงาน 1 ปีจุดพลังเกษตรไทย 2568 ก้าวต่อไปเพื่อเกษตรกร โดยมี นายอิทธิ ศิริลัทธยากร รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ นายประยูร อินสกุล ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ผู้บริหารระดับสูงทุกหน่วยงานในสังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เข้าร่วม ณ ห้อง 115 กระทรวงเกษตรและสหกรณ์

ศ.ดร.นฤมล กล่าวว่า ตามที่รัฐบาล ภายใต้การนำของ นางสาวแพทองธาร ชินวัตร นายกรัฐมนตรี ได้มีการแถลงข่าวผลการดำเนินงานของรัฐบาลรอบ 3 เดือน และการมอบนโยบายการบริหารราชการแผ่นดินของนายกรัฐมนตรี “2568 โอกาสไทย ทำได้จริง” เมื่อวันที่ 12 ธันวาคม 2567 ณ สถานีวิทยุโทรทัศน์แห่งประเทศไทย (NBT) ในส่วนของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ได้ร่วมขับเคลื่อนผลการดำเนินงานสำคัญในด้านการเกษตร เพื่อผลักดันนโยบายรัฐบาลเป็นผลสำเร็จ ยึดหลักการทำงาน คือ พิทักษ์รักษาไว้ซึ่งสถาบันพระมหากษัตริย์ โดยมีผลงานสำคัญ ระยะ 1 ปี  (มกราคม – ธันวาคม 2567) โดยสรุป ดังนี้

นโยบายพิทักษ์รักษาไว้ซึ่งสถาบันพระมหากษัตริย์ ถ่ายทอดองค์ความรู้ตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียงแก่ประชาชน 190,207 ราย พัฒนาพื้นที่สูงอย่างยั่งยืน (โครงการหลวง และการพัฒนาพื้นที่สูงแบบโครงการหลวง) รวม 85,886 ราย ส่งเสริมการดำเนินงานอันเนื่องมาจากพระราชดำริ 99,917 ราย ให้บริการคลินิกเกษตรเคลื่อนที่ฯ 308 ครั้ง เกษตรกรและประชาชนได้รับประโยชน์ 22,634 ราย 

นโยบายเร่งด่วน

 ผลักดันให้เกิดการปรับโครงสร้างหนี้ทั้งระบบ ส่งเสริมอาชีพแก่สมาชิกสหกรณ์ 717 แห่ง 3,694 ราย และสนับสนุนเงินกู้กองทุนพัฒนาสหกรณ์ 106 สหกรณ์ วงเงิน 263.61 ล้านบาท ฟื้นฟู และพัฒนาอาชีพให้สมาชิกกองทุนฟื้นฟู 257 ราย สนับสนุนสินเชื่อแก่สถาบันเกษตรกร (ปี 2557-2567) 376 แห่ง วงเงิน 17,427.801 ล้านบาท และผู้ประกอบการ (ปี 2559-2567) 19 ราย วงเงิน 21,040.70 ล้านบาท

ฟื้นฟูเกษตรกรผู้ประสบอุทกภัย ครม. อนุมัติงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2568 งบกลาง รายการเงินสำรองจ่าย เพื่อกรณีฉุกเฉินหรือจำเป็น กรอบวงเงิน 2,553.0098 ล้านบาท ในพื้นที่ประกาศเขตการให้ความช่วยเหลือผู้ประสบภัยพิบัติกรณีฉุกเฉินใน 58 จังหวัด จำนวน 8 โครงการ

 ยกระดับการทำเกษตรแบบดั้งเดิมให้เป็นเกษตรทันสมัย “ตลาดนำ นวัตกรรมเสริม เพิ่มรายได้” พัฒนาพื้นที่ผ่านระบบส่งเสริมเกษตรแบบแปลงใหญ่ ปัจจุบันมีแปลงใหญ่ 10,693 แปลง สมาชิก 571,221 ราย พื้นที่ 9,009,551 ไร่ มูลค่าเพิ่มจากการลดต้นทุน 44,378.77 ล้านบาท และเพิ่มผลผลิต 92,834.41 ล้านบาท รวม 137,213.18 ล้านบาท เกษตรกรได้รับการรับรองมาตรฐานการผลิตสินค้าเกษตร รวม 203,665 ราย เพิ่มประสิทธิภาพและพัฒนาศักยภาพการผลิตสินค้าเกษตร อาทิ ผลิตและกระจายเมล็ดพันธุ์ข้าว (พันธุ์คัด พันธุ์หลัก) 3,960 ตัน ผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าว ขยายและจำหน่าย 90,177 ตัน และมีการรับรองการขึ้นทะเบียนศูนย์ข้าวชุมชนแล้ว 4,985 ศูนย์ เกษตรกร 150,000 ครัวเรือน

ผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวคุณภาพดี จำนวน 200,000 ตัน ผลิตสัตว์พันธุ์ดีจากการผสมเทียม 217,606 ตัว บริการพัฒนาสุขภาพสัตว์ 15 ล้านตัว ผลิตและกระจายพืชพันธุ์ดี 4 สายการผลิต 2,197,100 ต้น/ชุด ส่งเสริมการผลิตพืชพันธุ์ดีและปัจจัยการผลิตที่มีคุณภาพ 60 ชนิด สนับสนุนเกษตรกรรายย่อย 19,121 ราย หน่วยงานรัฐ/เอกชน 228 แห่ง พัฒนาพันธุ์ข้าวและเสนอรับรองเป็นพันธุ์ข้าวใหม่ 10 สายพันธุ์ พัฒนาสัตว์พันธุ์ดี 671,151 ตัว และสัตว์น้ำพันธุ์ดี 804,000 ตัว ถ่ายทอดความรู้การผลิตและการใช้ปุ๋ยอินทรีย์ให้กับเกษตรกรชาวสวนยาง 900 ราย และผลิตปุ๋ยอินทรีย์มาตรฐานเพื่อบริการเกษตรกรชาวสวนยาง 1,500 ตัน 

 บริหารจัดการพื้นที่เกษตรกรรมอย่างเหมาะสม ส่งเสริมการปรับเปลี่ยนการผลิตในพื้นที่ไม่เหมาะสมเป็นสินค้าเกษตรที่เหมาะสมกับพื้นที่ภูมิสังคมและตลาด 60,860 ไร่ ส่งเสริมเกษตรอัตลักษณ์พื้นถิ่น ผลิตผ้าไหมตรานกยูงพระราชทาน 250,567.66 เมตร  ผ้าไหม 10 ลวดลาย พัฒนาผลิตภัณฑ์ข้าว 3 ผลิตภัณฑ์ ปศุสัตว์ 2 ผลิตภัณฑ์ ประมง 2 ชนิด ส่งเสริมเกษตรอินทรีย์ การปลูกข้าว 23,315 ไร่ ประมง 400 ราย  ปศุสัตว์ 38 ราย  ตรวจรับรองแหล่งผลิตพืช 15,796 ไร่ ประมง 250 ราย ปศุสัตว์ 147.77 ไร่ 

ส่งเสริมเกษตรทฤษฎีใหม่ 44,407 ราย ส่งเสริมเกษตรปลอดภัย ตามมาตรฐาน GAP ด้านพืช 171,413 แปลง ประมง 17,107 แห่ง ปศุสัตว์ 14,014 แห่ง และ GMP ด้านพืช 662 แห่ง ประมง 967 แห่ง ปศุสัตว์ 318 แห่ง ส่งเสริมเกษตรชีวภาพ การผลิตแมลงเศรษฐกิจ 700 ราย การแปรรูปพืชสมุนไพร 1,110 ราย ส่งเสริมเกษตรแปรรูป สินค้าข้าว 2 ผลิตภัณฑ์ ได้แก่ โยเกิร์ตข้าว และขนมสำหรับเด็ก สินค้าปศุสัตว์ให้เป็นสินค้าชุมชน OTOP 9 ผลิตภัณฑ์ สินค้าสัตว์น้ำด้วยการพัฒนาผลิตภัณฑ์และบรรจุภัณฑ์ 30 ผลิตภัณฑ์

ส่งเสริมเกษตรอัจริยะ อาทิ นำเทคโนโลยีและนวัตกรรมเกษตรสมัยใหม่มาประยุกต์ในการเลี้ยงปศุสัตว์ การจัดการอาหารสัตว์และการพัฒนาพื้นที่แปลงใหญ่ด้านปศุสัตว์ 59 แปลง เฝ้าระวังสถานการณ์ศัตรูข้าวและแจ้งเตือนภัยการระบาดของศัตรูข้าว และภัยธรรมชาติ 52 ครั้ง เพิ่มประสิทธิภาพการผลิตข้าวด้วยเทคโนโลยีเกษตรอัจฉริยะ 15 แปลง พื้นที่ 150 ไร่ ส่งเสริมด้านการตลาดสินค้าเกษตร อาทิ เชื่อมโยงตลาดข้าว สามารถระบายผลผลิตข้าว 150.57 ตัน มูลค่าจำหน่าย 5.517 ล้านบาท ส่งเสริมตลาดผู้บริโภคผลไม้ไทย สามารถระบายผลไม้ 188.14 ตัน มูลค่าจำหน่าย 22.4893 ล้านบาท  พัฒนาระบบตลาดภายในสำหรับการซื้อขายผลผลิตระหว่างเกษตรกรและผู้ประกอบการค้าข้าว 4,735.73 ตัน มูลค่าการซื้อขาย 64.72 ล้านบาท

นอกจากนี้ ยังมีความสำเร็จในการเปิดตลาดสินค้าปศุสัตว์ส่งออกไปยังต่างประเทศ เช่น สินค้าสัตว์ปีก เนื้อเป็ดปรุงสุก และโคมีชีวิต เป็นต้น ส่งผลให้มีมูลค่าส่งออกสินค้าปศุสัตว์เพิ่มขึ้นประมาณ 1,230 ล้านบาทต่อปี การพัฒนาและส่งเสริมความเข้มแข็งของเกษตรกร/สถาบันเกษตรกร พัฒนาศักยภาพเกษตรกร ให้เป็นเกษตรกรปราดเปรื่อง (ด้านพืช ปศุสัตว์ หม่อนไหม และบัญชี) รวม 27,824 ราย ส่งเสริมการสร้างพลังในชุมชน ด้วยการถ่ายทอดความรู้ 33,022 ราย ส่งเสริมองค์ความรู้และสนับสนุนสหกรณ์ กลุ่มเกษตรกร ธุรกิจชุมชน และวิสาหกิจชุมชน รวม 14,368 แห่ง

 ส่งเสริมการท่องเที่ยว พัฒนาศักยภาพแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตรต้นแบบของวิสาหกิจชุมชน/กลุ่มเกษตรกร 56 แห่ง และด้านหม่อนไหม 6 แห่ง

โยบายระยะกลางและระยะยาว

ส่งเสริมโอกาสในอุตสาหกรรมแห่งอนาคต ส่งเสริมเศรษฐกิจสีเขียว (Green Economy or Eco-friendly Economy) ด้วยการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก/Carbon Credit อาทิ ส่งเสริมการบริหารจัดการน้ำแบบเปียกสลับแห้ง 40,000 ไร่ จัดทำระบบอนุรักษ์ดินและน้ำ และปรับปรุงคุณภาพดิน 14,385 ไร่ จัดทำแปลงโมเดลต้นแบบการผลิตถั่วเหลืองแบบ Low Carbon 1 แห่ง พัฒนาเศรษฐกิจสุขภาพ (Care and Wellness Economy) และบริการทางการแพทย์ (Medical Hub) ด้วยการพัฒนาสถานที่และถ่ายทอดเทคโนโลยี/นวัตกรรมการผลิตพืชสกุลกัญชาและพืชสายพันธุ์กระท่อม 3 แห่ง

พัฒนาโครงสร้างพื้นฐานเพื่อขยายโอกาส เพิ่มประสิทธิภาพการบริหารจัดการที่ดินของรัฐ อาทิ – จัดการที่ดินทำกิน โดยออกหนังสือ ส.ป.ก. 4-01 รวม 34,176 ราย  กสน.3 รวม 231 ราย กสน.5 รวม 416 ราย และตรวจสอบการถือครองที่ดินด้านสิทธิและการใช้ประโยชน์ของเกษตรกรและบุคคลอื่น 1,077,491 ไร่ ปรับปรุง ส.ป.ก. 4-01 เป็น “โฉนดเพื่อการเกษตร” 333,897 ฉบับ (95%) ครอบคลุมพื้นที่ประมาณ 3.5 ล้านไร่

สร้างความยั่งยืนของทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม อาทิ  ส่งเสริมการหยุดเผาในพื้นที่การเกษตร ส่งผลให้จุดความร้อน (Hotspot) พื้นที่เกษตรในประเทศไทย เหลือจำนวน 2,886 จุด (จากเดิม วันที่ 1 ม.ค. ถึง 28 เม.ย. 66 จำนวน 3,306 จุด) พบว่า ลดลง จำนวน 420 จุด ลดลง จำนวน 420 จุด คิดเป็น ร้อยละ 12.70 เมื่อเทียบกับช่วงเวลาเดียวกัน โดยใช้ข้อมูลจุดความร้อน (Hotspot) จาก GISTDA ในการติดตามตรวจสอบสถานการณ์การเผาในพื้นที่เกษตรของประเทศไทยจากดาวเทียม TERRA และ AQUA ระบบ MODIS ส่งเสริมการไถกลบเศษวัสดุทางการเกษตรและผลิตปุ๋ยอินทรีย์ 21,000 ไร่  ถ่ายทอดความรู้การลดพื้นที่เผาไหม้ 17,513 ราย

ส่งเสริมการใช้สารชีวภัณฑ์ ลดการใช้สารเคมี แก่เกษตรกร 6,500 ราย – ถ่ายทอดความรู้ เทคโนโลยี และสนับสนุนปัจจัยการผลิตแก่เกษตรกร/กลุ่มเกษตรกร 24,244 ราย ส่งเสริมการใช้วัสดุเหลือใช้ทางการเกษตร มาใช้ประโยชน์และเพิ่มมูลค่า ถ่ายทอดความรู้ เทคโนโลยี และสนับสนุนปัจจัยการผลิตแก่เกษตรกร/กลุ่มเกษตรกร 24,244 ราย จัดทำแปลงต้นแบบการจัดการฟางในพื้นที่ 40 ไร่

 บริหารจัดการเศษวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตร พืช 5 ชนิด ประกอบด้วย ข้าว ข้าวโพด อ้อย มันสำปะหลัง และไม้ผล ไม้ยืนต้น มีปริมาณเศษวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตร ทั้งหมดประมาณ 48.6 ล้านตัน นำไปใช้แล้วประมาณ 29.7 ล้านตัน คิดเป็นร้อยละ 61 เป็นมูลค่าทางเศรษฐกิจกว่า 3.3 พันล้าน ส่งเสริมและเร่งฟื้นฟูความอุดมสมบูรณ์ทางทรัพยากรดิน อาทิ พัฒนาคุณภาพดินให้เหมาะสมในการทำเกษตรกรรม 96,509 ไร่ ป้องกันการชะล้างพังทลายของดิน 625,402 ไร่

ป้องกันและแก้ไขปัญหาการทำประมงผิดกฎหมาย ด้วยการตรวจสอบ ติดตาม และเฝ้าระวังให้เป็นไปตามกฎหมาย 185,828 ครั้ง บริหารจัดการทรัพยากรประมง ผลิตลูกพันธุ์สัตว์น้ำปล่อยในแหล่งน้ำธรรมชาติ 506 ล้านตัว

ยกระดับการบริหารจัดการน้ำ  ก่อสร้างชลประทานขนาดใหญ่ 14 แห่ง บำรุงรักษาอาคารระบบชลประทานซ่อมแชม/ปรับปรุงงานชลประทานในพื้นพื้นที่ 436,706 ไร่ ก่อสร้างชลประทานขนาดกลาง แหล่งน้ำและระบบบส่งน้ำขนาดเล็ก ปริมาตรเก็บกักเพิ่มขึ้น 53.51 ล้าน ลบ.ม. พื้นที่ชลประทานเพิ่มขึ้น 56,340 ไร่ จัดรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม 33,589 ไร่ และจัดระบบน้ำเพื่อเกษตรกรรม 43,263 ไร่ ขุดสระน้ำในไร่นานอกเขตชลประทาน 25,923 บ่อ

ป้องกัน แก้ไข ฟื้นฟูรับมือภัยแล้ง/ภัยธรรมชาติ อาทิ จัดการงานชลประทาน และบริหารจัดการน้ำในพื้นที่ชลประทาน 36.33 ล้านไร่ ช่วยเหลือ ฟื้นฟู เกษตรกรในพื้นที่ประสบภัย ได้แก่ อุทกภัย ด้านพืช 159,120 ราย วงเงิน 1,957.78 ล้านบาท ด้านประมง  16,470 ราย วงเงิน 213.54 ล้านบาท ด้านปศุสัตว์ 1,146 ราย วงเงิน 11.70 ล้านบาท     วาตภัย  ด้านพืช 652 ราย วงเงิน 4.03 ล้านบาท ด้านประมง 12 ราย วงเงิน 239,907 บาท  และ ภัยแล้ง  ด้านพืช 363 ราย วงเงิน  4.32 ล้านบาท  ปฏิบัติการฝนหลวงในพื้นที่การเกษตร 1,101.40 ล้าน ลบ.ม. ในเขื่อนและอ่างเก็บน้ำ 478.90 ล้าน ลบ.ม.

สุดท้ายบรรเทาฝุ่นละอองขนาดเล็ก 2 ช่วง 841 เที่ยวบิน รวม 1,317 ชั่วโมงบิน (แบ่งเป็นช่วงที่1 ระหว่างวันที่ 1 มกราคม – 8 พฤษภาคม 2567 ปฏิบัติการดัดแปรสภาพอากาศ 123 วัน 662 เที่ยวบิน 1,034 ชั่วโมงบิน และปฏิบัติการตักน้ำดับไฟป่าด้วยเฮลิคอปเตอร์  156 เที่ยวบิน 32 ชั่วโมงบิน และภารกิจการบรรเทาปัญหาฝุ่นละอองขนาดเล็กฯ ช่วงที่2 ระหว่างวันที่            1 ธันวาคม – 13 ธันวาคม 2567ปฏิบัติการดัดแปรสภาพอากาศ 12 วัน 179 เที่ยวบิน 283 ชั่วโมงบิน)

ร้างความเชื่อมั่นของทั้งคนไทยและต่างชาติ เปลี่ยนผ่านราชการไทยไปสู่ราชการทันสมัยในระบบดิจิทัล (Digital Government) จัดทำข้อมูลเพื่อการบริหารจัดการทางการเกษตร ได้แก่ ขึ้นทะเบียนและปรับปรุงทะเบียนเกษตรกร ด้านเพาะปลูกหรือกิจกรรมทางการเกษตร 5,934,435 ครัวเรือน ด้านปศุสัตว์ 3,019,612 ราย ด้านประมง 382,930 ราย ด้านหม่อนไหม 4,266 ราย ปรับปรุงฐานข้อมูลทะเบียนเกษตรกรชาวสวนยาง สถาบันเกษตรกรชาวสวนยาง และผู้ประกอบกิจการยาง 1,823,121 ราย 

ยกระดับการบริการภาครัฐให้ตอบสนองความต้องการของประชาชนมากยิ่งขึ้น ขยายศูนย์บริการเกษตรพิรุณราช รวม 2,897 ศูนย์ทั่วประเทศ พร้อมให้บริการ E-service อำนวยความสะดวกประชาชน พัฒนาระบบเกษตรพันธสัญญา กำกับดูแล และการแก้ไขปัญหาข้อพิพาทให้เกิดความเป็นธรรมกับคู่สัญญาทั้งสองฝ่าย 235,012 ราย  และรับแจ้งประกอบธุรกิจทางการเกษตรในระบบเกษตรพันธสัญญา 362 ราย

บริการแก้ไขปัญหาการนำเข้าและส่งออกสินค้าเกษตรที่ผิดกฎหมาย ได้แก่ ด้านพืช เฝ้าระวัง ปราบปรามปัจจัยการผลิต วัตถุอันตราย ปุ๋ย และเมล็ดพันธุ์ 77 จังหวัด ดำเนินคดีกับผู้กระทำผิด 15 คดี ด้านปศุสัตว์ บังคับใช้กฎหมาย 619 ครั้ง และดำเนินคดีแก่ผู้กระทำความผิด  108 ครั้ง และ ด้านประมง จัดตั้งศูนย์ปฏิบัติการและดำเนินคดีกับผู้กระทำความผิด 344 คดี ทั้งนี้ การปราบปรามสินค้าเกษตรเถื่อนทั้งพืช ประมง ปศุสัตว์ ทำให้ราคาสินค้าเกษตรหลายชนิดเพิ่มสูงขึ้น สร้างมูลค่าเพิ่มรวม 18,498.66 ล้านบาท อาทิ ยางพารา ข้าว และทุเรียน

เสริมสร้างโอกาสให้ประเทศไทย พัฒนาความร่วมมือด้านเกษตรต่างประเทศ เพื่อขยายตลาดสินค้าเกษตรและเพิ่มมูลค่าการส่งออกสินค้าเกษตรไทยในต่างประเทศ ผ่านการทูตเศรษฐกิจเชิงรุก ตลอดจนการผลักดันสินค้าไทยภายใต้กฎระเบียบ EUDR โดยเตรียมความพร้อมเพื่อบริหารจัดการยางพาราตามกรอบมาตรฐาน EUDR ให้ชาวสวนยางที่ขึ้นทะเบียนกับ กยท. นอกจากนี้ ยังได้สร้างความร่วมมือกับทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้องทั้งภาคเอกชน รวมถึงความร่วมมือระหว่างประเทศ เพื่อให้การเตรียมความพร้อมและการแก้ไขปัญหาครอบคลุมในทุกมิติที่เกี่ยวข้องต่อไป