พิชญา ชัยนาค

กรมประมง เริ่มขับเคลื่อนส่งเสริมให้เกษตรกรเลี้ยงปลิงทะเล “ปลิงขาว” ภายใต้โครงการขยายผลเทคนิคการอนุบาลและการเลี้ยง “ปลิงขาว” สู่การผลิตเชิงพาณิชย์ เป้าหมายนำร่อง 4 จังหวัดภาคใต้ หลังประสบผลสำเร็จงานวิจัยและพัฒนารูปแบบการเลี้ยงปลิงขาวสู่การผลิตเชิงพาณิชย์  เพื่อหนุนสร้างเครือข่ายและขยายผลการเพาะเลี้ยงให้เกษตรกรในวงกว้าง รองรับความต้องการของธุรกิจร้านอาหาร-โรงแรมในอุตสาหกรรมท่องเที่ยวที่มีแนวโน้มการฟื้นตัวที่ดีขึ้น

นายบัญชา สุขแก้ว อธิบดีกรมประมง มอบหมายให้นางพิชญา ชัยนาค  ผู้อำนวยการกองวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีอุตสาหกรรมสัตว์น้ำ กรมประมง เป็นประธานในพิธีเปิดการประชุมเสวนาในหัวข้อ “ผลสัมฤทธิ์โครงการขยายผลเทคนิคการอนุบาลและการเลี้ยงปลิงขาวสู่การผลิตเชิงพาณิชย์” ณ โรงนาคาเฟ่ ตำบลเกาะยาวน้อย อำเภอเกาะยาว จังหวัดพังงา เมื่อวันที่ 9 กรกฎาคม 2567 หลังวิจัยและพัฒนารูปแบบการเลี้ยงจนสำเร็จในการเลี้ยงปลิงขาวสู่การผลิตเชิงพาณิชย์  เพื่อหนุนสร้างเครือข่ายและขยายผลการเพาะเลี้ยงให้เกษตรกรในวงกว้างเพื่อรองรับความต้องการของธุรกิจร้านอาหาร-โรงแรมในอุตสาหกรรมท่องเที่ยวที่มีแนวโน้มการฟื้นตัวที่ดีขึ้น

                                                                บัญชา สุขแก้ว 

นายบัญชา กล่าวว่า  กรมประมงมีนโยบายในการพัฒนางานวิจัยด้านต่าง ๆ อย่างต่อเนื่อง เพื่อส่งเสริมการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำสำหรับทดแทนการจับจากธรรมชาติ ซึ่งนับวันมีปริมาณลดน้อยลง โดยเฉพาะสัตว์น้ำเศรษฐกิจชนิดใหม่ซึ่งเป็นที่ต้องการของผู้บริโภค ตามนโยบายของร้อยเอก ธรรมนัส พรหมเผ่า รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ที่มุ่งเน้นส่งเสริมให้ภาครัฐยกระดับสินค้าภาคเกษตรและประมงเพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขัน พร้อมสร้างความมั่นคงและยั่งยืนในการประกอบอาชีพให้แก่เกษตรกรไทย

อย่างล่าสุดประสบผลสำเร็จในโครงการขยายผลเทคนิคการอนุบาลและการเลี้ยง “ปลิงขาว” สู่การผลิตเชิงพาณิชย์ จึงได้มีการประชุมเสวนาในหัวข้อ “ผลสัมฤทธิ์โครงการขยายผลเทคนิคการอนุบาลและการเลี้ยงปลิงขาวสู่การผลิตเชิงพาณิชย์” ขึ้นมา

“กรมประมงเชื่อมั่นว่าด้วยศักยภาพของเกษตรกรไทยจะสามารถเร่งผลักดันให้เกิดการขยายผลการเลี้ยงปลิงขาวสู่เกษตรกรในเชิงพาณิชย์ได้ในไม่ช้า  ซึ่งจะช่วยรองรับความต้องการของตลาดที่เติบโตอย่างต่อเนื่องได้มากยิ่งขึ้น  และส่งผลให้ “ปลิงขาว” ขึ้นแท่นเป็นสัตว์น้ำเศรษฐกิจทางเลือกใหม่ในอนาคตได้อย่างแน่นอน” อธิบดีกรมประมง  กล่าว

สำหรับ  “ปลิงขาว” (Holothuria scabra) จัดเป็นหนึ่งในชนิดของปลิงทะเลที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจ เนื่องจากมีคุณค่าทางโภชนาการสูง อุดมไปด้วยโปรตีนและคอลลาเจน จึงนิยมนำมาปรุงอาหารบริโภค และใช้เป็นวัตถุดิบในการผลิตยาและอาหารเสริม  สำหรับประเทศไทยมีการจับปลิงขาวจากธรรมชาติขึ้นมาใช้ประโยชน์
ในปริมาณมาก

ทั้งเพื่อการบริโภคภายในประเทศและส่งออกต่างประเทศ  ซึ่งแม้กรมประมงจะสามารถเพาะพันธุ์ได้ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2551  เพื่อปล่อยเพิ่มปริมาณในแหล่งน้ำธรรมชาติอย่างต่อเนื่อง แต่ยังไม่เพียงพอ ต่อความต้องการใช้ประโยชน์ จึงได้มีการพัฒนารูปแบบการเพาะเลี้ยงเพื่อส่งเสริมให้เกิดการประกอบอาชีพพร้อมขยายผลเทคนิคการอนุบาลและการเลี้ยงสู่การผลิตเชิงพาณิชย์ ซึ่งได้รับการอุดหนุนทุนวิจัย จากสำนักงานพัฒนาการวิจัยการเกษตร (องค์การมหาชน) หรือ สวก.

ด้านนางพิชญา ชัยนาค  ผู้อำนวยการกองวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีอุตสาหกรรมสัตว์น้ำ กรมประมง กล่าวว่า  การประชุมเสวนาภายใต้หัวข้อ “ผลสัมฤทธิ์โครงการขยายผลเทคนิคการอนุบาลและการเลี้ยงปลิงขาวสู่การผลิตเชิงพาณิชย์” ที่จัดในครั้งนี้ เกิดขึ้นจากการที่กรมประมงได้ดำเนินการถ่ายทอดองค์ความรู้และเทคนิคการเพาะเลี้ยงสู่การประกอบอาชีพให้เกษตรกรในพื้นที่ 4 จังหวัด ประกอบด้วย พังงา กระบี่ ภูเก็ต และนครศรีธรรมราช จำนวน 3 หลักสูตร ได้แก่

หลักสูตรที่ 1 เทคนิคการเพาะพันธุ์และอนุบาลลูกปลิงขาวระยะว่ายน้ำ (auricularia) ในโรงเพาะฟัก มีผู้เข้าร่วมอบรม จำนวน 2 ราย ฝึกอบรมเมื่อวันที่ 21-25 สิงหาคม 2566 ณ ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำชายฝั่งพังงา

หลักสูตรที่ 2 เทคนิคการอนุบาลลูกปลิงขาวระยะก่อนลงเกาะ (doliolaria) จนได้ปลิงขาวระยะวัยรุ่นในโรงเพาะฟัก มีผู้เข้าร่วมอบรม จำนวน 10 ราย ฝึกอบรมเมื่อวันที่ 20-22 กรกฎาคม 2566 ณ ห้องประชุม องค์การบริหารส่วนตำบลเกาะยาวน้อย อำเภอเกาะยาว จังหวัดพังงา และคุ้มชาวเกาะ ฟาร์มแอนด์การ์เด้นท์อำเภอเกาะยาวจังหวัดพังงา

หลักสูตรที่ 3  เทคนิคการเลี้ยงปลิงขาวในบ่อดินมีผู้เข้าร่วมอบรม จำนวน 15 ราย ฝึกอบรมเมื่อวันที่ 20-21 กรกฎาคม 2566 ณ ห้องประชุม องค์การบริหารส่วนตำบลเกาะยาวน้อย อำเภอเกาะยาว จังหวัดพังงา
และคุ้มชาวเกาะ ฟาร์มแอนด์การ์เด้นท์ อำเภอเกาะยาว จังหวัดพังงา

หลังการฝึกอบรมดังกล่าว กรมประมงได้ติดตามผลการเพาะพันธุ์ อนุบาล และเลี้ยงปลิงขาวในบ่อดินของเกษตรกรที่เข้ารับการถ่ายทอดความรู้แต่ละหลักสูตร ปรากฏว่า  หลักสูตรที่ 1 มีเกษตรกรสามารถเพาะพันธุ์และอนุบาลลูกปลิงขาวได้ จำนวน 1 ราย  หลักสูตรที่ 2 มีเกษตรกรสามารถอนุบาลลูกปลิงขาวจากระยะก่อนลงเกาะ จนได้ลูกปลิงขาวระยะวัยรุ่น จำนวน 5 ราย  และ หลักสูตรที่ 3  มีเกษตรกรสามารถเลี้ยงปลิงขาวในบ่อดิน จนได้ปลิงขาวน้ำหนัก 100-300 กรัม จำนวน 8 ราย

ส่วนการประชุมเสวนาฯ มีหัวข้อที่น่าสนใจ อาทิ การสรุปผลการดำเนินโครงการฯ ที่ผ่านมาของ กรมประมง  การนำเสนอผลสำเร็จจากตัวแทนเกษตรกรที่เข้ารับการฝึกอบรมหลักสูตรต่าง ๆ  และแนวทางการตลาดปลิงขาวในอนาคตจากผู้รับซื้อผลผลิตปลิงขาว  รวมถึงการนำเสนอนิทรรศการการเพาะเลี้ยงปลิงขาว การจัดแสดงเมนูอาหารจากปลิงขาว ได้แก่ ปลิงขาวน้ำแดง และโรตีแกงปลิงขาว เป็นต้น   นอกจากนี้ ยังมีการจัดให้เยี่ยมชมถังอนุบาลปลิงขาว และบ่อดินเลี้ยงปลิงขาวด้วย

ทั้งนี้ จากผลสำเร็จของโครงการฯ กรมประมงจึงได้จัดการประชุมเสวนาผลสัมฤทธิ์โครงการฯ ขึ้นเพื่อให้เกษตรกรที่ประสบความสำเร็จในโครงการฯ ได้ถ่ายทอดความรู้ ประสบการณ์ และนำแนวทางการดำเนินการเพาะพันธุ์ อนุบาล และเลี้ยงปลิงขาวในบ่อดินมาต่อยอด เพื่อสร้างเครือข่ายและขยายผลความสำเร็จ
ของการเพาะเลี้ยงปลิงขาวสู่เกษตรกรรายอื่น ๆ ในวงกว้างต่อไป