พูดกันมาเนิ่นนาน ทำเกษตรในพื้นที่ไม่เหมาะสม ทำไปแล้วผลผลิตไม่ดี ได้ผลตอบแทนไม่คุ้มค่า ไม่คุ้มต้นทุน แต่ดูเหมือนเกษตรกรส่วนใหญ่ยังคงไม่เชื่อ ยังคงตั้งหน้าตั้งตาทำการเกษตรด้วยความเคยชินเหมือนเดิมไม่ยอมเปลี่ยนแปลง
นายประจวบ เสมสฤษดิ์ อดีตชาวนาบ้านต้นเลียบ ต.รำพัน อ.ท่าใหม่ จ.จันทบุรี น่าจะเป็นตัวอย่างได้เป็นอย่างดี ที่ยอมรับการปรับวิธีการทำเกษตรให้เหมาะสมกับพื้นที่ จากที่แต่ละปีต้องคอยลุ้นจะได้ข้าวพอกินหรือไม่…เปลี่ยนมาเป็นตรงกันข้าม “ที่ดินเราอยู่นอกเขตชลประทาน ทำนามาตั้งแต่รุ่นพ่อแม่ ช่วงฤดูฝนน้ำมาก เจอปัญหาน้ำท่วมขังมากเกินความ ต้องการ แต่พอถึงฤดูแล้งน้ำแห้งหายมีไม่พอให้ใช้ ทำนาได้ผลดีแค่ไหน ไม่ต้องถามเรื่องรายได้ เอาแค่ว่าจะได้ข้าวไว้พอกิน กับเหลือเงินไปจ่ายหนี้ที่กู้แบงก์มาได้หรือเปล่าเท่านั้นพอ เพราะทำมาหลายสิบปี ยิ่งทำยิ่งเป็นหนี้ กู้แล้วกู้อีก ดอกเบี้ยสะสมเป็นดินพอกหางหมู ใช้หนี้กันไม่รู้จักจบสิ้นกันซะที เพราะที่ดินเราไม่ดี เป็นดินทรายไม่เหมาะจะทำนา”
5 ปีที่แล้ว ภาครัฐมีโครงการมาสำรวจความเหมาะสมของดิน และชักชวนชาวบ้านมาอบรมเรื่องทำเกษตรให้เหมาะสมกับพื้นที่ พร้อมแนะนำให้เลิกปลูกพืชเชิงเดี่ยว
หันมาปลูกพืชผสมผสาน เกิดมีพืชตัวใดตัวหนึ่งราคาไม่ดี จะได้มีพืชอีกหลายตัวมาช่วยชดเชยรายได้ที่ขาดหายไปประจวบตัดสินใจเข้าร่วมโครงการ ทำตามคำแนะนำของ นายปรีชา โหนแหยม ผอ.สถานีพัฒนาที่ดินจันทบุรี
“หลังเข้าอบรมจึงเปลี่ยนมาทำเกษตรผสมผสาน เริ่มตั้งแต่ทำปุ๋ยหมักใช้ปรับปรุงบำรุงดิน นอกจากนี้ยังแบ่งพื้นที่สำหรับปลูกหญ้าไว้เป็นแหล่งอาหารสำหรับสัตว์ เพื่อเอามูลมาทำปุ๋ยหมักลดต้นทุน” ที่ดิน 13 ไร่ จากที่เคยทำนาอย่างเดียว แบ่งพื้นที่ 2 งาน ขุดบ่อน้ำลึก 4 เมตร ที่เหลือเปลี่ยนนามาปลูกไม้ผล ทุเรียน มังคุด และเงาะ ไว้เป็นเงินเก็บรายปี ปลูกกล้วยแซมปากขอบบ่อน้ำและพื้นที่ว่าง ไว้เป็นรายได้ประจำเดือน…ส่วนรายได้ประจำวัน มาจากปลูกผักพื้นบ้านรอบขอบบ่อเอาไปขายตลาดนัดของหมู่บ้าน
จากวันนั้นมาถึงวันนี้ ประจวบ อดีตชาวนาผู้มีหนี้ แน่นอนรายได้ไม่เคยพอจ่ายหนี้ ปรับเปลี่ยนอาชีพมาทำเกษตรให้เหมาะสมกับพื้นที่ เป็นเกษตรกรผสมผสานเริ่มมีรายได้เห็นน้ำเห็นเนื้อ รายได้ประจำวันจากผักพื้นบ้านวันละ 300-500 บาท…มีกล้วยเป็นรายได้ประจำสัปดาห์ สัปดาห์ละ 1,500-2,000 บาท…ส่วนเงินได้รายปีจากผลไม้ อีกปีละเป็นแสน หนี้ติดค้างธนาคารมาเนิ่นนาน ชำระได้หมด…ชีวิตเปลี่ยนไปแบบเห็นหน้าเห็นหลัง
ที่มา : ไทยรัฐ : โดย…เพ็ญพิชญา เตียว